Askorbinian sodu – Co to? Dawkowanie i właściwości.

O witaminie C słyszeli wszyscy. Jest to jeden z najpopularniejszych związków, stosowanych w postaci suplementacji, gdyż wykazuje szerokie właściwości prozdrowotne, korzystne dla organizmu człowieka. Zazwyczaj jednak witamina C dostępna jest w postaci kwasu l-askorbinowego, tymczasem nieco mniej popularną, ale także skuteczną jej formą jest askorbinian sodu. Czym jest ta substancja i czy warto ją wybrać w celu uzupełnienia niedoborów witaminy C w organizmie?

Askorbinian sodu – co to jest?

Askorbinian sodu jest łatwo przyswajalną formą, a właściwie solą witaminy C, która najczęściej tworzona jest w warunkach laboratoryjnych. Substancja ta powstaje w procesie fermentacji glukozy, a następnie poddawana zostaje utlenianiu. W przemyśle farmaceutycznym związek ten występuje pod nazwą E301 i to właśnie on bardzo często dodawany jest do żywności jako regulator kwasowości. Jest on stosowany głównie w celu zwiększenia trwałości danego produktu, jak również po to, aby zapobiegać wytwarzaniu kancerogennych nitrozoamin w mięsie.

I choć askorbinian sodu częściej kojarzy nam się właśnie z dodatkiem do żywności, niż z samą witaminą C, wykazuje on podobne właściwości, ponieważ stanowi jedną z postaci tej cennej witaminy, Dostępny zazwyczaj w postaci proszku lub kapsułek, może być stosowany jako uzupełnienie diety, zwłaszcza w przypadku niedoborów witaminy C w organizmie.

Askorbinian sodu jako jedna z form witaminy C – jaka jest jego historia?

Chcąc przytoczyć historię askorbinianu sodu, trzeba skupić się oczywiście na pochodzeniu, a raczej odkryciu, samej witaminy C. Otóż wszystko to zaczęło się od czasów, kiedy na świecie panował szkorbut, który był chorobą bardzo powszechną i trudną do wyleczenia. Pierwsze wzmianki na temat szkorbutu pochodzą już z 1550 roku przed naszą erą, gdzie zostały opisane w egipskich papirusach. Jednak dopiero w średniowieczu zauważono związek pomiędzy sposobem odżywiania, a częstotliwością zachorowania na szkorbut. Najostrzejszy przebieg choroba miała na terenach Północnej Europy, gdzie dostęp do świeżych warzyw i owoców był ograniczony. Przełom przyszedł dopiero w XIX wieku. Już wcześniej zauważono, że często na wspomnianą chorobę zapadali żeglarze i marynarze, którzy przez wiele tygodni przebywali na ograniczonej diecie. W pewnym momencie ktoś wpadł na pomysł, aby nakazać załodze morskiej systematyczne spożywanie cytryn. Właśnie to działanie znacznie zmniejszyło zachorowalność na szkorbut i stało się początkiem do odkrycia i opisania witaminy C. Aktualnie mamy na jej temat już tak dużą wiedzę, że szkorbut praktycznie zniknął.

Aktualnie witamina C jest jednym z najbardziej przebadanych związków, które występują w różnych formach. Uważa się, że najbardziej przyswajalna jest witamina C naturalna, występująca w wielu organizmach zwierzęcych oraz roślinnych. Organizm ludzki jednak nie ma zdolności samodzielnej syntezy tego związku, a to oznacza, że musi dostarczać witaminę C z zewnątrz. Może to robić wraz z dietą, gdyż witamina ta występuje w wielu produktach spożywczych, natomiast istnieje także możliwość spożywania syntetycznej witaminy C, którą znajdziemy także w postaci askorbinianu sodu.

Askorbinian sodu – właściwości

Z syntetycznych postaci witaminy C askorbinian sodu uznaje się za jedną z lepiej przyswajalnych. Ze względu na swoje właściwości konserwujące, substancja ta często wykorzystywana jest jako bezpieczny dla zdrowia dodatek do żywności, a dokładniej regulator kwasowości, który ma, między innymi, zapewniać trwałość danego produktu. Najczęściej askorbinian sodu stosowany jest w produktach mięsnych oraz mięsie, jednak spotkać możemy go także w całej gamie innych produktów spożywczych. Nie są to oczywiście jedyne właściwości tej substancji. W postaci suplementów diety jest ona stosowana w różnych celach, ponieważ wykazuje właściwości takie same, jak witamina C.

Oznacza to więc, że askorbinian sodu bierze udział w wielu przemianach metabolicznych w organizmie człowieka, między innymi uczestniczy w różnych procesach biochemicznych, które warunkują prawidłowe funkcjonowanie. Witamina C znana jest także jako jeden z silniejszych przeciwutleniaczy, co oznacza, że askorbinian sodu może wykazywać działanie przeciwrodnikowe. Co to oznacza? Wolne rodniki to reaktywne formy tlenu, których produkcja w organizmie człowieka zachodzi naturalnie. Wytwarzane w odpowiedniej ilości nie wywołują szczególnego zagrożenia dla ciała ludzkiego. Jednak w sytuacji stresowej lub w przypadku mocnego zanieczyszczenia organizmu, może dojść do zwiększenia produkcji wolnych rodników, a taka sytuacja jest już niebezpieczna. Nadmiar wolnych rodników sprzyja bowiem powstawaniu stanów zapalnych, jak również może przyczynić się do rozwoju komórek nowotworowych. Jest to również jeden z czynników, warunkujących przedwczesne procesy starzenia. Jedną z funkcji antyoksydantów, w tym askorbinianu sodu, jest likwidacja nadmiaru wolnych rodników oraz ochrona przed skutkami stresu oksydacyjnego. Systematyczne stosowanie tej substancji może więc opóźnić procesy starzenia, przywracając organizmowi jednocześnie możliwość poprawnego funkcjonowania, oczyszczając go z wolnych rodników.

Witamina C w postaci askorbinianu sodu może być wykorzystywana także w celach poprawy urody. Dlaczego? Wśród jego właściwości wyróżniamy bowiem udział w syntezie kolagenu, czyli jednego z najważniejszych białek, mających znaczenie dla utrzymania jędrnej i gładkiej skóry. W połączeniu z działaniem antyrodnikowym, dzięki czemu hamowane są przedwczesne procesy starzenia, można uznać, że askorbian sodu ma działanie odmładzające.

Każda forma witaminy C kojarzona jest ze wsparciem odporności. Tak samo jest również z askorbinianem sodu, uważanym za silnego immunomodulatora, co oznacza, że ma on wpływ na usprawnienie funkcjonowania układu odpornościowego w organizmie i może zmniejszać ryzyko infekcji, przez co zaleca się jego stosowanie szczególnie w okresach zwiększonej zachorowalności, czyli jesienią, zimą oraz wczesną wiosną.

Warto wspomnieć, że kolagen ma znaczenie nie tylko dla skóry, gdyż wchodzi w skład także kości, zębów oraz innych tkanek. Oznacza to więc, że witamina C w postaci askorbinianu sodu może mieć korzystne działanie na utrzymanie w dobrej formie narządu ruchu.

Wśród pozostałych właściwości askorbinianu sodu wyróżniamy:

• uczestnictwo w metabolizmie tłuszczów, kwasów żółciowych i cholesterolu;
• wspomaganie regeneracji witaminy E;
• udział w biosyntezie hormonów nadnerczy;
• przyspieszanie procesów gojenia się ran i zrastania kości;
• ułatwianie przyswajania żelaza niehemowego;
• udział w tworzeniu czerwonych krwinek;
• regulacja przemiany tyrozyny.

Jakie są objawy niedoboru witaminy C?

Askorbinian sodu, czyli witamina C to składnik niezwykle ważny dla ludzkiego organizmu. Niedobory tego składnika wiążą się z pewnymi konsekwencjami dla zdrowia, które objawiają się między innymi:

• krwawieniem dziąseł;
• trudnością w gojeniu się ran;
• nadmiernym wypadaniem włosów;
• pogorszeniem kondycji skóry;
• osłabieniem odporności;
• bólem i sztywnością stawów;
• spadkiem apetytu;
• szybkim męczeniem się;
• zwiększeniem podatności na infekcje;
• częstymi stanami zapalnymi błon śluzowych.

Askorbinian sodu to dobrze przyswajalna forma witaminy C, którą warto stosować w celu uzupełnienia niedoboru tej witaminy, gdy na przykład występuje zwiększone na nią zapotrzebowanie lub nie można dostarczyć jej odpowiedniej ilości wraz z dietą.

Askorbinian sodu – działanie i zastosowanie

Witamina C w postaci askorbinianu sodu ma duże znaczenie dla utrzymania prawidłowej kondycji organizmu. Wiele osób stawia właśnie na taką formę tego składnika, przyjmując go w ogólnych celach prozdrowotnych.

Askorbinian sodu jako przeciwutleniacz

Witamina C w postaci askorbinianu sodu najczęściej wybierana jest właśnie ze względu na swoje właściwości antyutleniające. Takie funkcje tej substancji sprawiają, że może ona przyczynić się do znacznej ochrony naczyń krwionośnych oraz ograniczyć ryzyko zachorowania na choroby serca. Askorbinian sodu polecany jest przede wszystkim osobom palącym papierosy, ponieważ u palaczy znacznie zwiększa się ryzyko wystąpienia miażdżycy. Podawanie witaminy C takim osobom hamuje podwyższone markery utleniania lipidów, dzięki czemu sprzyja zapobieganiu zmianom w utracie integralności błon wewnętrznych organizmu, co jest jedną z przyczyn miażdżycy. Właściwości antyoksydacyjne askorbinianu sodu mają także duże znaczenie dla ochrony przed wolnymi rodnikami oraz redukowania poziomu stresu oksydacyjnego. Wolne rodniki tlenowe, które w sytuacjach stresowych produkowane są w nadmiarze, wykazują niekorzystne działanie na organizm człowieka. Nie tylko wpływają na przyspieszenie oznak starzenia się poprzez pogorszenie jędrności skóry, co skutkuje wcześniejszym powstawaniem zmarszczek, ale także sprzyjają rozwojowi stanów zapalnych i komórek nowotworowych. Przyjmując askorbinian sodu, zmniejszamy ilość wolnych rodników w organizmie, a więc możemy przyczynić się do redukcji ryzyka rozwoju nowotworów oraz wielu innych chorób, a jednocześnie wpłynąć korzystnie na kondycję skóry i włosów.

Askorbinian sodu i jego wpływ na odporność

Witamina C od lat znana jest jako produkt, wzmacniający odporność. Jest tak zwanym immunomodulatorem, który wpływa korzystnie na funkcjonowanie układu odpornościowego, a to oznacza, że sprzyja zmniejszeniu ryzyka zapadnięcia na infekcje. To właśnie dlatego askorbinian sodu tak często zalecany jest osobom starszym oraz po zabiegach i w trakcie rekonwalescencji, a także we wszystkich przypadkach obniżonej odporności.

Askorbinian sodu a produkcja kolagenu

Witamina C w postaci askorbinianu sodu może wpływać na stymulację naturalnej produkcji kolagenu. Kolagen to bardzo ważne białko, które w dużych ilościach występuje w skórze, ale jest ważne także dla dobrej kondycji kości i stawów. Już po 25 roku życia naturalna produkcja kolagenu zaczyna zwalniać i pojawiają się pierwsze oznaki starzenia w postaci utraty jędrności skóry oraz pogorszenia sprawności stawów. Oczywiście nie musi to być widoczne i choć procesów tych nie da się całkowicie uniknąć, można je skutecznie spowolnić, między innymi stawiając na suplementację askorbinianu sodu, który wpływa na produkcję kolagenu, pomagając w utrzymaniu jędrnej skóry oraz sprawności narządu ruchu.

Jaka jest biodostępność askorbinianu sodu?

Askorbinian sodu jest dobrze przyswajalną formą witaminy C, która jest też łatwo rozpuszczalna w wodzie. Z tego względu substancja ta wchłania się w dużym stopniu, a jej nadmiar zostaje z łatwością wydalony z moczem. Główne narządy, w których procesy wchłaniania askorbinianu sodu się odbywają to: dwunastnica oraz proksymalny odcinek jelita cienkiego. Oczywiście tempo oraz cała zdolność przyswajania tego związku silnie zależna jest od stanu organizmu. Istnieją schorzenia, które mogą powodować zaburzenia wchłaniania niektórych związków lub substancji odżywczych w ogóle. Co więcej, proces syntezy witaminy C może być zaburzony przez wymioty, biegunki, palenie papierosów czy stosowanie niektórych leków, np. aspiryny. Ze względu na szybkie wydalanie nadmiaru askorbinianu sodu, zapasy tej substancji w organizmie są raczej niewielkie, dlatego należy przyjmować ją systematycznie.

Askorbinian sodu jako dodatek do żywności

Askorbinian sodu w żywności jest dość często stosowany, głównie jako przeciwutleniacz, czyli substancja, której zadaniem jest hamowanie procesów utleniania produktów spożywczych. Ma to na celu przedłużenie trwałości jedzenia, ale też ograniczenie niekorzystnych przemian chemicznych, przede wszystkim w grupach produktów świeżych, takich jak warzywa czy owoce. Jako antyoksydant askorbinian sodu chroni jedzenie przed przebarwieniami. Wykazuje także działanie zakwaszające oraz konserwujące.

Suplementacja askorbinianem sodu – dla kogo?

Suplementację witaminy C zaleca się szczególnie w przypadku osób, które mogą być narażone na jej niedobory. Warto pomyśleć o dostarczaniu większych ilości askorbinianiu sodu w stanach osłabionej odporności, jak również w celach poprawy wyglądu skóry.

Jeżeli zauważymy u siebie którekolwiek z wymienionych wyżej objawów niedoboru witaminy C, dobrą opcją jest sięgnięcie po suplement właśnie w dobrze przyswajalnej formie askorbinianu sodu. Preparaty z zawartością tego składnika warto stosować także profilaktycznie, chcąc ochronić organizm przed infekcjami lub też zmniejszyć poziom stresu oksydacyjnego, jednocześnie wpływając na zmniejszenie ilości wolnych rodników.

Niedobory witaminy C zdarzają się najczęściej w przypadku:

• nieodpowiedniej diety, ze zbyt małą ilością warzyw i owoców;
• chorób, takich jak anoreksja;
• problemów ze zdrowiem psychicznym, które prowadzą do zbyt ubogiej diety;
• alergii, powodujących konieczność prowadzenia restrykcyjnego sposobu żywienia;
• podeszłego wieku;
• przy nadmiernym spożywaniu alkoholu i paleniu papierosów.

Niedobór witaminy C może być spowodowany także niektórymi chorobami, przyczyniającymi się do zmniejszenia zdolności wchłaniania tego składnika przez organizm. Do takich schorzeń należą zaburzenia wchłaniania, choroba Leśniowskiego-Crohna, wrzodziejące zapalenie jelita grubego. Zbyt małe ilości witaminy C pojawiają się często także w trakcie i po chemioterapii oraz przy licznych infekcjach. Wszystkie wymienione stany są wskazaniem do stosowania suplementacji askorbinianu sodu.

Askorbinian sodu – gdzie występuje i jak smakuje?

Askorbinian sodu wyróżnia się smakiem zbliżonym do soli, choć nie jest aż tak bardzo słony. Ma postać białego, krystalicznego lub ziarnistego proszku. 1g czystego askorbinianu sodu zawiera ok. 889 mg witaminy C oraz ok. 111 mg sodu. Substancja ta nie jest tak kwaśna jak popularny kwas askorbinowy, ale również jest dobrze rozpuszczalny w wodzie. W środowisku naturalnym askorbinian sodu występuje w wielu warzywach oraz owocach, a więc prowadzenie diety, w której produkty te pełnią ważną rolę, powinno umożliwić uzupełnienie zapotrzebowania na witaminę C.

Jakie jest zapotrzebowanie na askorbinian sodu?

Witamina C w postaci askorbinianu sodu nie jest syntezowana przez organizm człowieka, dlatego należy zadbać o to, aby systematycznie dostarczać ją z zewnątrz. Dzienne zapotrzebowanie na ten składnik zależne jest od wieku, masy ciała, płci, a nawet stylu życia, trudno jest więc podać indywidualną wartość, jaką należy przyjmować. Najczęściej zalecane dzienne dawki askorbinianu sodu to:

• dzieci – 50 mg;
• kobiety – 75 mg;
• mężczyźni – 90 mg.

Oczywiście istnieją grupy osób, które, ze względu na stan zdrowia lub styl życia, wykazują zwiększone zapotrzebowanie na witaminę C. Szczególną uwagę na dostarczanie askorbinianu sodu do organizmu powinny zwrócić:

• osoby palące papierosy;
• kobiety w ciąży;
• matki karmiące;
• osoby, cierpiące na nadciśnienie tętnicze i cukrzycę;
• osoby aktywne fizycznie;
• narażeni na długotrwały stres;
• cierpiący na obniżenie odporności.

Askorbinian sodu – przeciwwskazania i skutki uboczne

Trudno jest przedawkować askorbinian sodu, ponieważ jako substancja łatwo rozpuszczalna w wodzie, jest on usuwany z organizmu wraz z moczem. Stosowanie tej odmiany witaminy C jest dla organizmu bezpieczne, dlatego nie ustalono górnego limitu spożycia. Jest to związek, który posiada status GRAS – substancji, uważanej za bezpieczną.

Nie stwierdzono żadnych działań niepożądanych, wynikających z systematycznego stosowania askorbinianu sodu, nawet w dawkach większych, niż dzienne zapotrzebowanie. Nie zaleca się jednak spożywania więcej niż 2000 mg substancji dziennie, gdyż może to skutkować silną biegunką, wymiotami, nudnościami i wysypką skórną.

Askorbinian sodu – cena i gdzie kupić?

Witamina C w postaci askorbinianu sodu najczęściej dostępna jest jako proszek lub w formie kapsułek. Jest to suplement diety spotykany powszechnie, a więc nie będzie problemu ze znalezieniem go w aptece, sklepie z suplementami diety, a także w większości punktów z produktami prozdrowotnymi. Cena suplementu może być różna w zależności od producenta, jednak askorbinian sodu w proszku jest zazwyczaj tańszy niż suplementy w kapsułkach.

Askorbinian sodu – podsumowanie

Askorbinian sodu to dobrze wchłanialna forma witaminy C, która najczęściej dostępna jest w postaci proszku lub kapsułek. Substancja ta wykazuje właściwości znanej i przebadanej witaminy C, a więc może działać prozdrowotnie w różnych aspektach, między innymi podnosząc odporność oraz stymulując produkcję kolagenu. Askorbinian sodu często stosowany jest także jako konserwujący dodatek do żywności, wydłużający trwałość produktów i zapobiegający ich psuciu. Podobnie jak kwas askorbinowy, także askorbinian sodu może być stosowany jako suplement diety w celach profilaktyki zdrowotnej. Jest to związek uważany za bezpieczny dla organizmu, a ze względu na to, że bardzo łatwo rozpuszcza się w wodzie, trudno jest go przedawkować, gdyż jego nadmiar wydalany jest wraz z moczem. Z tego względu organizm człowieka nie gromadzi zbyt dużych zapasów witaminy C, a więc trzeba ją systematycznie uzupełniać, ponieważ substancji tej ludzie samodzielnie nie syntezują.

Askorbinian sodu zaliczany jest do związków o dużej biodostępności, co sprawiło, że stał się często stosowaną substancją w suplementach diety w różnej postaci. Osoby, którym zależy na uzupełnieniu niedoborów witaminy C, bez problemu znajdą tę substancję w aptekach i sklepach z suplementami diety.

Inne dane na temat askorbinianu sodu dostępne są również pod adresem https://pubchem.ncbi.nlm.nih.gov/compound/Sodium-ascorbate oraz w źródle na https://www.webmd.com/drugs/2/drug-63684/ascorbic-acid-ascorbate-sodium-vitamin-c-oral/details pod którym udostępniono badania i inne szczegóły.