L-cysteina – Co to? Właściwości i działanie

L-cysteina to aminokwas, pełniący w organizmie człowieka wiele różnych funkcji. Związek ten najbardziej znany jest ze zdolności budowania glutationu, który zaliczany jest do jednych z najsilniejszych przeciwutleniaczy oraz keratyny, czyli białka, stanowiącego ważny budulec skóry, włosów i paznokci. Nie są to jednak jedyne właściwości l-cysteiny, gdyż może ona być pomocna w prewencji oraz terapii różnego rodzaju chorób. Warto wiedzieć, jakie jest działanie l-cysteiny, w jaki sposób substancja ta działa na organizm człowieka i kiedy warto pomyśleć o suplementacji tego związku.

L – cysteina – co to jest? Charakterystyka i specyfikacja

L-cysteina to aminokwas, należący do związków endogennych, czyli takich, które organizm człowieka jest w stanie produkować samodzielnie. Powstaje z metioniny oraz seryny, jednak do jej produkcji niezbędny jest kwas foliowy, witamina B6 oraz witamina B12. Niektórzy specjaliści uważają ją za aminokwas warunkowo niezbędny, który warto dostarczać z zewnątrz. Dzieje się tak dlatego, że w niektórych sytuacjach produkcja l-cysteiny jest zbyt mała, aby zapełnić zapotrzebowanie na ten składnik. Zdarza się to przede wszystkim u osób starszych, jak również w przypadku niedoborów witamin z grupy B.

L – cysteina – 90 kapsułek – Kup w sklepie

L-cysteina występuje w białkach, jednak w niewielkiej ilości (najczęściej stanowi ok. 2% wszystkich aminokwasów). Jej struktura składa się między innymi z grupy tiolowej z atomem siarki. L-cysteina bierze udział w wielu procesach metabolicznych w organizmie i pełni sporo funkcji, które usprawniają zdrowie i poprawne funkcjonowanie człowieka. Jej najważniejszą funkcją jest udział w syntezie glutationu – bardzo silnego antyoksydantu, który ma duże znaczenie dla zachowania pełnego zdrowia i młodości.

L-cysteina – właściwości i działanie

Wspomniana wcześniej grupa tiolowa, którą zawiera l-cysteina w swojej budowie ma bardzo duże znaczenie dla prawidłowego funkcjonowania organizmu. Frakcja ta bierze udział w budowaniu połączeń, nazywanych „mostkami siarczkowymi”. Są one niezwykle istotne dla cząsteczek białkowych, w tym także protein mięśniowych. Taka funkcja l-cysteiny wpływa na stabilizację budowy białek i sprawia, że stają się one bardziej odporne na procesy rozpadu.

L-cysteina znana jest przede wszystkim ze względu na jej udział w procesach antyoksydacyjnych, który związany jest przede wszystkim z produkcją glutationu, uważanego za podstawowy przeciwutleniacz organizmu ludzkiego. O samym glutationie można napisać osobny artykuł, jest to jednak substancja bardzo cenna, dlatego warto zadbać o jej odpowiedni poziom w ciele. Należy jednak pamiętać, że oprócz l-cysteiny, kluczowymi substancjami do produkcji i utrzymania odpowiedniej ilości tego związku są glicyna i glutamina.

Detoksykacyjne właściwości l-cysteiny widoczne są szczególnie w obszarach serca i układu krążenia. Co ciekawe, większość preparatów farmaceutycznych, stosowanych przez pacjentów kardiologicznych zawiera między innymi właśnie ten aminokwas. Jest on bowiem skuteczny w zakresie wpływu na prawidłowe funkcjonowanie naczyń, szczególnie narażonych przy miażdżycy i nadciśnieniu, takich jak żyły, tętnicze czy błony. L-cysteina często stosowana jest w celach profilaktyki chorób serca.

Warto wspomnieć również o tym, że l-cysteina jest składnikiem wielu procesów twórczych substancji niezwykle potrzebnych organizmowi do prawidłowego działania. Bierze udział między innymi w produkcji kwasu chondroitynosiarkowego, stanowiącego jeden z elementów, tworzących tkankę chrzęstną i łączną. Tkanki te warunkują nie tylko odpowiednią kondycję stawów, ale także wpływają nas strukturę i wytrzymałość włosów, skóry i paznokci.

L-cysteina ulega procesom dekarboksylacji i oksydacji, w których trakcie zostaje przekształcona do postaci tauryny, aminokwasu siarkowego, powszechnie stosowanego przez osoby ćwiczące. Tauryna wpływa na lepszy metabolizm komórkowy, poprawia transport kreatyny do mięśni i usprawnia przewodnictwo informacji w obrębie układu nerwowego.

L-cysteina – zastosowanie

Choć l-cysteina jest aminokwasem endogennym, nie zawsze jej produkcja następuje w odpowiednich ilościach. A ze względu na swoje szerokie właściwości, substancja ta dostarczana w postaci suplementów może wykazywać działanie prozdrowotne i stosowana jest profilaktycznie w celach wzmacniających lub jako element terapii niektórych chorób.

L-cysteina i jej właściwości antyoksydacyjne

L-cysteina to aminokwas, który jest bezpośrednio związany z produkcją glutationu, czyli substancji, uważanej za najsilniejszy naturalny przeciwutleniacz. W związku z tym l-cysteina może być uznawana za duże wsparcie w wymiataniu wolnych rodników. Tutaj warto na chwilę zatrzymać się nad tym, czym są wolne rodniki tlenowe. Związki te, produkowane w nadmiarze przyczyniają się do przyspieszenia procesów starzenia się organizmu i mają duży wpływ na powstawanie zmarszczek. Nadmiar wolnych rodników prowadzi do nasilenia stresu oksydacyjnego oraz jego skutków ubocznych, a także może przyczynić się do rozwoju komórek nowotworowych. Dlatego tak bardzo ważne jest, aby starać się w zredukować ich ilość. Glutation chroni funkcje komórek i zapobiega uszkodzeniom DNA. Wpływ na jego produkcję sprawia, że l-cysteina pośrednio zmniejsza ryzyko zachorowania na raka, a jednocześnie może poprawiać zdolności poznawcze i wpływać korzystnie na kondycję układu krążenia. Co więcej, jedno z badań na szczurach, wykonane w 2017 roku wykazało, iż l-cysteina może okazać się pomocna w zapobieganiu uszkodzeniom tkanki mózgowej.

L-cysteina na odchudzanie

L-cysteina znalazła swoje zastosowanie w wielu popularnych suplementach diety, wspomagających odchudzanie. Jej skuteczność w tym zakresie wynika z faktu, że aminokwas ten może przyspieszać metabolizm i tłumić głód, co sprawia, że sprzyja ograniczaniu podjadania. Według badań systematyczna suplementacja l-cysteiną hamuje działanie hormonu o nazwie grelina, który często nazywany jest także hormonem głodu. Naukowcy zauważyli również, iż l-cysteina ogranicza powikłania, związane z otyłością, takie jak stany zapalne czy wysoki poziom cukru we krwi. Co więcej, związek ten może przyczynić się do zmniejszenia insulinooporności.

L-cysteina a ochrona wątroby

Suplementy z l-cysteiną mogą być też stosowanie w profilaktyce chorób wątroby, gdyż aminokwas ten zmniejsza zagrożenie uszkodzenia tkanek wątroby. Nad tym działaniem l-cysteiny przeprowadzono badania, które wykazały obiecujące wyniki, pozwalające twierdzić, iż związek ten sprzyja zapobieganiu bliznowacenia tkanki wątroby w przypadku uszkodzenia narządu. L-cysteina w postaci N-acetylo-L-cysteiny może być skutecznym środkiem zapobiegawczym ostrej niewydolności wątroby w sytuacji zatrucia paracetamolem.

Suplementacja l-cysteiną na detoksykację organizmu

Usuwanie toksyn z organizmu to proces, który sprzyja poprawnemu funkcjonowaniu różnych układów i prawidłowemu przeprowadzeniu procesów metabolicznych w ciele. L-cysteina może przyspieszać usuwanie zanieczyszczeń. Dzieje się tak ze względu na wpływ tego aminokwasu na syntezę glutationu, który między innymi sprzyja zapobieganiu niekorzystnym skutkom, związanym z zanieczyszczeniem powietrza czy też usuwaniem pozostałości po lekach i produktach spożywczych. L-cysteina może też pośrednio wpływać na szybsze usuwanie metali ciężkich, których nadmiar wykazuje duże zagrożenie dla zdrowia organizmu. L-cysteina sprzyja także leczeniu zatrucia metalami ciężkimi.

Właściwości przeciwbólowe i przeciwzapalne l-cysteiny

Według badań klinicznych l-cysteina hamuje niektóre związki, odpowiedzialne za powstawanie stanów zapalnych. Systematyczna suplementacja tego aminokwasu pomaga zredukować stan zapalny w żołądku oraz poprawić ogólny stan jelit. Niektórzy naukowcy zalecają nawet l-cysteinę jako lek na nieswoiste zapalenie jelit.

Suplementy NAC, czyli zawierające N-acetylocysteinę wykazują działanie przeciwbólowe, szczególnie w przypadku nerwobólu.

L-cysteina na infekcje

L-cysteina wykazuje właściwości immunomodulujące, co oznacza, że wspomaga działanie układu odpornościowego. Z tym natomiast wiąże się zmniejszanie ryzyka zapadnięcia na różnego rodzaju infekcje. Naukowcy odkryli, że L-cysteina w postaci NAC może zapobiegać zakażeniu wirusem grypy AH5N1, a co więcej, okazało się, że może zmniejszać nasilenie i długość infekcji dróg oddechowych, nawet gdy już dojdzie do zakażenia. Badania wykazały również, że ten aminokwas może zmniejszać powikłania po grypie u osób starszych i w grupach wysokiego ryzyka.

Jak l-cysteina działa na włosy?

Aminokwas, jakim jest l-cysteina bardzo często występuje także w doustnych suplementach diety, wspomagających zdrowie i wygląd włosów. Składnik ten skutecznie wzmacnia włosy, ograniczając ich wypadanie i wpływając korzystnie na lepszy wzrost kosmyków. Badacze twierdzą, iż cysteina może odmłodzić nawet bardzo zniszczone włosy, przywracając im witalność i blask. L-cysteinę często znaleźć można także w szamponach i wcierkach na porost włosów, gdyż działa odżywczo i stymulująco na cebulki. Co więcej, zawarta w tym aminokwasie siarka sprzyja lepszej produkcji keratyny, czyli białka, mającego bardzo duże znaczenie w zakresie wzmacniania i odżywienia włosów.

Wpływ l-cysteiny na zdrowie skóry

Działanie l-cysteiny w obrębie keratynocytów, czyli komórek, budujących keratynę jest bardzo silne. Z tego względu substancja ta może sprzyjać zachowaniu młodości i jędrności skóry. Aminokwas ten wskazuje właściwości, hamujące procesy starzenia się, dzięki swoim właściwościom antyoksydacyjnym oraz zdolności do zwiększenia produkcji keratyny i elastyny. W kosmetyce substancja ta również jest doceniana, ponieważ przyspiesza procesy odnowcze komórek, sprzyjając szybszemu gojeniu się ran.

L-cysteina na paznokcie

Zawarta w l-cysteinie siarka wykazuje korzystny wpływ na zdrowie paznokci. Podobnie jak w przypadku skóry, także tutaj, działając na białko budulcowe, sprzyja regeneracji i odżywieniu paznokci, dzięki czemu stają się one mocniejsze i mniej łamliwe. Kilkudniowa kuracja serum z zawartością tego aminokwasu pozwoli na wzmocnienie płytki paznokcia od wewnątrz i jej pogrubienie.

L-cysteina to aminokwas, stosowany na szeroką skalę. Według badań substancja ta może pomagać także w celu:

• zapobiegania i leczenia chorób psychicznych;
• walki z depresją;
• wspomagania terapii choroby Alzheimera i choroby Parkinsona;
• w leczeniu cukrzycy typu 2;
• poprawy zdrowia płuc;
• zmniejszenia zespołu obturacyjnego bezdechu płucnego;
• poprawy zdrowia układu sercowo-naczyniowego;
• usprawnienia funkcjonowania układu pokarmowego;
• wsparcia leczenia infekcji helicobacter pylori;
• poprawy płodności u mężczyzn;
• wsparcia terapii zespołu policystycznych jajników;
• profilaktyki nowotworów.

Niedobór i nadmiar l-cysteiny – jakie są objawy?

Nadmiar l-cysteiny występuje głównie wtedy, gdy stosowane są nieodpowiednie dawki suplementów z jej zawartością. W takim przypadku może dojść do wzrostu poziomu homocysteiny we krwi, a ta stanowi czynnik rozwoju niektórych chorób i może doprowadzić między innymi do zawału serca, udaru oraz innych chorób serca. Za dawkę śmiertelną uważa się przyjęcie dawki jednorazowej w ilości 7g l-cysteiny. Objawy nadmiaru tego aminokwasu to:

• bóle głowy;
• nudności;
• wysypka;
• biegunka.

Niedobór l-cysteiny może natomiast doprowadzić do różnego rodzaju zmian chorobowych, takich jak:

• miażdżyca;
• choroby zwyrodnieniowe;
• nowotwory.

Do najczęstszych objawów niedoboru l-cysteiny zaliczamy:

• rogowacenia oraz inne zmiany skórne;
• łamliwość włosów i rozdwajanie się końcówek;
• łamliwe, rozdwajające się paznokcie.

L-cysteina – gdzie występuje?

L-cysteina to aminokwas, który dostępny jest w różnego rodzaju produktach spożywczych. Jego największe ilości występują w produktach bogatych w białko, a szczególnie w mięsie.

Najbogatsze źródła l-cysteiny to:

• mięso – 220-240 mg/100g;
• łosoś – 219 mg/100g;
• ryba sola – 362 mg/100g;
• parmezan – 246 mg/100g;
• jajo kurze – 272 mg/100g;
• pistacje – 449 mg/100g;
• orzechy włoskie – 208 mg/100g;
• nasiona słonecznika – 451 mg/100g;
• soja – 655 mg/100g.

Podane powyżej ilości l-cysteiny w produktach spożywczych mogą się różnić w zależności od obróbki termicznej, czasu przechowywania i innych czynników, które mogą wpływać na wartość odżywczą pożywienia.

Jakie jest zapotrzebowanie na l-cysteinę?

Ogólne zalecane dobowe spożycie l-cysteiny wynosi 1400 mg. Oznacza to, że aby uzupełnić zapotrzebowanie na ten aminokwas, należy stawiać na jego różne źródła w diecie. Oczywiście można wspomóc uzupełnianie tego związku, stosując suplementy diety z l-cysteiną, które najczęściej dostępne są w formie kapsułek lub proszku.

Bezpieczeństwo stosowania l-cysteiny. Przeciwwskazania i skutki uboczne

Współczesne badania nad stosowaniem l-cysteiny pokazują, iż jest to substancja bezpieczna i dobrze tolerowana przez osoby dorosłe. Skutki uboczne w grupie badanej występowały z podobną częstotliwością, co u osób, zażywających placebo, dlatego trudno jest je połączyć z bezpośrednim działaniem aminokwasu. Oczywiście stosując suplementy diety z l-cysteiną należy pamiętać, aby stosować się do zalecanych dawek i nie dopuścić do nadmiaru tej substancji w organizmie.

Warto wiedzieć, że l-cysteina powszechnie dodawana jest także do głęboko mrożonego pieczywa. Takie działanie ma na celu polepszenie smaku i trwałości produktu, aczkolwiek po dziś dzień wzbudza sporo kontrowersji. Mimo wszystko stosowanie l-cysteiny jako suplementu diety nie jest uznawane za szkodliwe, a wręcz w wielu przypadkach zalecane.

Prawdą jest, że l-cysteina w dużych stężeniach może prowadzić do zmian neurodegeneracyjnych, jednak takie sytuacje zdarzają się tylko wsytuacjach nieprawidłowej suplementacji produktu. W przypadku spożywania dużych ilości l-cysteiny z pożywienia organizm zabezpiecza się przed nadmiarem tego aminokwasu, dzięki możliwości przyłączania go do białek.

Mimo wszystko, jak każdy suplement diety, także w przypadku l-cysteiny istnieją pewne przeciwwskazania do stosowania preparatów z zawartością tej substancji. Nie zaleca się stosowania l-cysteiny u dzieci. Suplementy odradzane są także w przypadku ciąży, karmienia piersią i cystynurii. Skutki uboczne stosowania suplementu obserwuje się także w przypadku:

• chemioterapii przy raku piersi (obniża skuteczność);
• cukrzycy (ze względu na zmniejszenie poziomu insuliny);
• przy stosowaniu leków na potencję (zażywanie razem może powodować migreny).

Zaleca się stosowanie l-cysteiny wraz z witaminą C, która zwiększa przyswajalność aminokwasu.

L-cysteina – jak stosować?

Kupując suplementy diety z l-cysteiną, należy stosować się do zaleceń producenta, dostępnych na opakowaniu lub w ulotce danego produktu. Nie powinno się przekraczać zalecanej dziennej porcji, aby nie dopuścić do nadmiaru substancji w organizmie.

L-cysteinę jako suplement diety warto zacząć przyjmować, jeżeli pojawią się objawy jej niedoboru. Można pomyśleć o kupieniu preparatu z tym aminokwasem, jeżeli zauważymy u siebie zwiększone wypadanie włosów, łamliwość paznokci czy pogorszenie wyglądu cery. Decydując się na dostarczanie l-cysteiny z zewnątrz np. w postaci kapsułek, należy pamiętać, że żaden suplement nie może zastąpić zbilansowanego sposobu żywienia, a jedynie stanowić jego uzupełnienie. Co więcej, pomimo określonej ogólnej dawki produktu, warto wiedzieć, że dziennie spożywanie l-cysteiny powinno być dopasowane indywidualnie do wieku, stanu zdrowia oraz formy i aktywności fizycznej. Należy także pamiętać, że nadmiar l-cysteiny w organizmie może prowadzić do poważnych komplikacji zdrowotnych.

L-cysteina – cena i gdzie kupić?

L-cysteina często stosowana jest przez sportowców jako produkt, wspierający kondycję fizyczną oraz wydajność treningową. Suplementy diety z zawartością tego aminokwasu dostępne są najczęściej w postaci kapsułek lub proszku. Możemy je kupić w wielu punktach, między innymi w aptekach, sklepach z suplementami diety czy ze zdrową żywnością. Cena za opakowanie może różnić się w zależności od producenta oraz ogólnego składu produktu. L-cysteina często stanowi jeden ze składników niektórych leków lub suplementów diety, zawierających także inne aminokwasy. Czystą l-cysteinę znajdziemy już w cenie od kilkunastu złotych za opakowanie.

L-cysteina – podsumowanie

L-cysteina to aminokwas endogenny, pełniący wiele ważnych funkcji w organizmie człowieka. Pomimo tego, że jest to związek, produkowany przez nasze ciało samodzielnie, są to niewielkie ilości, które nie zawsze zapewnią odpowiednie zapotrzebowanie na ten składnik. To właśnie dlatego zaleca się spożywanie l-cysteiny także wraz z dietą, a w szczególnych przypadkach również przy pomocy suplementacji.

L-cysteina znana jest przede wszystkim z tego, że wspomaga produkcję glutationu, bardzo ważnego związku, wykazującego silne działanie antyoksydacyjne. Oczywiście nie jest to jedyna właściwość tego aminokwasu, a ze względu na jego szerokie właściwości, zaleca się jego suplementację osobom aktywnym, jak również w celu poprawy urody, gdyż zawarte w nim siarczany wspomagają kondycję włosów, skóry i paznokci.

Warto zapoznać się z działaniem l-cysteiny nas ludzki organizm i dowiedzieć się, w jakich produktach występuje. Dobrze jest wiedzieć również, czym objawia się niedobór i nadmiar tego składnika, aby, w razie potrzeby, rozpocząć lub zakończyć stosowanie suplementów.

Inne dane na temat l-cysteiny dostępne są również pod adresem https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6017824/ oraz w źródle na https://www.webmd.com/vitamins/ai/ingredientmono-1018/n-acetyl-cysteine-nac/ pod którym udostępniono badania i inne szczegóły.