Piperyna

Piperyna to jeden ze składników popularnej przyprawy, jaką jest pieprz. To właśnie ta substancja odpowiada za jego ostry smak. Nie jest to jednak jej jedyne zadanie. Piperyna znana jest w medycynie ze względu na swoje właściwości prozdrowotne, które sprawiły, że dość często stosowana jest jako suplement diety, między innymi na wspomaganie odchudzania. Naukowcy odkryli jednak, iż oprócz tego, piperyna może być wykorzystywana również w profilaktyce oraz terapii wielu chorób. Warto wiedzieć, czym jest piperyna, jakie są jej właściwości zdrowotne i w jaki sposób wpływa na organizm człowieka.

Piperyna – co to jest? Charakterystyka

Piperyna jest alkaloidem, którego głównym źródłem jest pieprz. To właśnie ona nadaje tej przyprawie charakterystyczny ostry smak oraz aromat. Według statystyk pieprz czarny jest najczęściej stosowaną przyprawą na całym świecie. Do Europy sprowadzany jest głównie z Indonezji oraz Indii, gdyż to w tych krajach najpowszechniej występuje w stanie naturalnym. Pieprz uprawiany jest także na terenach tropikalnych, między innymi w obszarach Archipelagu Malajskiego.

Uważa się, że to właśnie piperyna odpowiada za 98% ogólnego wrażenia ostrości pieprzu. Naukowcom udało się oszacować próg wyczuwalności sensorycznej tego składnika przy rozcieńczeniu 1:200000 (ok. 5 mg/kg). Badania wykazały (i jest to bardzo ważna cecha pieprzu), że potrawy ostre, zawierają w swoim składzie spore ilości piperyny, organizm jest w stanie szybciej strawić. Dzieje się tak dlatego, że składnik ten pobudza zakończenia czuciowe przewodu pokarmowego, stymulując go do sprawniejszej pracy. Pod działaniem piperyny dochodzi do zwiększenia produkcji soków żołądkowych, co ułatwia trawienie.

Co nieco o historii piperyny

Piperyna to organiczny związek chemiczny, wchodzący w skład grupy alkaloidów piperynowych. Po raz pierwszy substancja ta została wyizolowana z pieprzu czarnego (Piper nigrum Line) z rodziny pieprzowatych (Piperaceae). Dokonał tego Hans Christian Orsteda w 1819 roku. Piperyna to biała lub kremowożółta krystaliczna substancja, która łatwo rozpuszcza się w rozpuszczalnikach organicznych, między innymi w benzynie, chloroformie, etanolu, eterze dietylowym czy pirydynie. Przez wiele lat piperyna była szeroko obserwowana i badana przez różnych naukowców na terenie różnych kontynentów. Badano przede wszystkim potencjalne zastosowanie terapeutyczne piperyny. W 2012 roku na łamach Journal of Agricultural and Food Chemistry przedstawiono dane, które wskazywały na to, że ekstrakt z pieprzu czarnego, w którym zlokalizowano piperynę, może stanowić skuteczne wspomaganie procesów redukcji masy ciała. Co więcej, według badaczy piperyna pomaga także regulować profil lipidowy we krwi, a oprócz tego sprzyja lepszemu wchłanianiu substancji odżywczych, witamin i minerałów z przewodu pokarmowego. Pieprz czarny ułatwia absorpcję koenzymu Q10, zwanego witaminą młodości, podnosi biodostępność kurkumy, będącej składnikiem o wielu właściwościach prozdrowotnych oraz resweratrolu, znanego jako jeden z najlepszych przeciwutleniaczy. To właśnie pozytywne wyniki badań nad piperyną sprawiły, że aktualnie jest ona bardzo często stosowana jako element suplementów diety o różnym przeznaczeniu.

Piperyna – właściwości

Zawarta w pieprzu piperyna uznana jest między innymi za modulator układu immunologicznego. Oznacza to, że jej stosowanie może wpływać korzystnie na poprawę odporności. Piperyna posiada właściwości antybakteryjne i przeciwzapalne, a niektórzy specjaliści uważają, że może być stosowana profilaktycznie w celu zapobiegania rozwojowi nowotworów. Składnik ten zwiększa poziom dopaminy i serotoniny w mózgu, przez co działa korzystnie na funkcjonowanie układu nerwowego. Piperyna może także poprawiać zdolności poznawcze i wykazuje działanie przeciwdepresyjne. Najbardziej znana jest jednak ze swoich właściwości, wspomagających odchudzanie, co sprawiło, że bardzo często stosowana jest jako składnik preparatów na szybszą redukcję tkanki tłuszczowej. Wykazuje zdolność hamowania apetytu, co chroni przed nadmiernym podjadaniem, sprzyja lepszej termogenezie i pobudza lipolizę, usprawniając procesy rozpadu komórek tłuszczowych.

Gdzie występuje piperyna?

Piperyna występuje powszechnie w zewnętrznej warstwie pieprzu czarnego, a także w innych rodzajach pieprzu. W zależności od odmiany różnić się może także zawartość tej substancji w każdej z nich. Wynika to prawdopodobnie z metody pozyskiwania poszczególnych odmian pieprzu:

• pieprz czarny – od 4,4 do 7,5% piperyny – przyprawę pozyskuje się z fermentowanych i niedojrzałych owoców;
• pieprz zielony – od 4,34 do 7,2% – występuje w postaci zielonych, niedojrzałych nasion. Nasiona te konserwowane są solanką lub marynowane w kwasie octowym;
• pieprz czerwony – od 3,78 do 5,5%, pozyskiwany z dojrzałych owoców pieprzu czarnego, które po zerwaniu od razu marynowane są w occie;
• pieprz biały od 3,9 do 6,1% – jest to odmiana pieprzu czarnego o nieco łagodniejszym smaku, pozyskiwany jest z dojrzałych owoców po usunięciu zewnętrznej owocni.

Piperyna – działanie i zastosowanie

Naukowcy udowodnili, iż piperyna to substancja, wykazująca szerokie właściwości, które mogą wspomóc kondycję człowieka. Warto dowiedzieć się, jak składnik ten działa na poszczególne aspekty organizmu i w jakich sytuacjach jego stosowanie będzie pomocne.

Piperyna na poprawę trawienia i lepsze wchłanianie substancji odżywczych

Piperyna stymuluje wydzielanie soków trawiennych, które biorą udział w poprawie procesów trawienia. Polepsza to całkowitą pracę układu pokarmowego, a tym samym redukuje uczucie ciężkości po posiłkach i zmniejsza wzdęcia. Badacze odkryli również, że piperyna może zwiększać wchłanianie niektórych substancji odżywczych. Szczególnie ważna jest dla przyswajania:

• witamin z grupy B – są to witaminy bardzo ważne dla prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego i wspomagają funkcje umysłowe. Stosowanie piperyny może więc pośrednio wpłynąć na lepszą pamięć i koncentrację;
• selenu – niedobór tego pierwiastka sprzyja pojawieniu się stanów depresyjnych, pełni znaczącą rolę w funkcjonowaniu tarczycy, a także ma duże znaczenie dla utrzymania w dobrej kondycji włosów i paznokci;
• beta-karotenu – jest to substancja niezbędna do wytwarzania w organizmie witaminy A, która ma korzystny wpływ na funkcjonowanie narządu wzroku, jest ważna dla utrzymania dobrej odporności i sprzyja utrzymaniu ładnego kolorytu skóry.

Piperynę często stosuje się w suplementach także z resweratrolem, który jest silnym przeciwutleniaczem oraz kurkumą. Składnik ten znacznie poprawia wchłanianie przytoczonych substancji.

Piperyna na odchudzanie

Piperyna najbardziej znana jest ze swoich właściwości, wspomagających odchudzanie. Substancja ta wykazuje zdolność zwiększania termogenezy, czyli wydzielania ciepła, podczas którego organizm w przyspieszonym tempie spala kalorie. Piperyna przyspiesza również procesy lipolizy, mające duże znaczenie w redukcji tkanki tłuszczowej, gdyż to właśnie lipoliza odpowiada za tempo spalania komórek tłuszczu. Według naukowców z “Journal of Agricultural and Food Chemistry” piperyna zakłóca także aktywność genów, kontrolujących powstawanie komórek tłuszczowych, przyczyniając się do zablokowania tych komórek.

Właściwości antynowotworowe piperyny

Wiele mówi się także o wpływie piperyny na profilaktykę nowotworów. Niektórzy naukowcy szacują, iż jej stosowanie może być pomocne w zapobieganiu rozwojowi raka piersi, a także w jego leczeniu. Badania wykazały, iż stosowanie piperyny zmniejsza liczbę macierzystych komórek nowotworowych, które potrzebne są do rozwoju guza, a przy tym nie szkodzi zdrowym komórkom organizmu. Oczywiście piperyny w dalszym ciągu nie stosuje się w medycynie oficjalnej, jednak wyniki badań pozwalają mieć nadzieję na opracowanie specjalnego leku, stosowanego w terapii nowotworów, opartego między innymi na naturalnej i bezpiecznej piperynie.

Piperyna a wzmocnienie odporności organizmu

O piperynie mówi się jako o modulatorze układu immunologicznego. Oznacza to, że systematyczne stosowanie tej substancji wspomaga odporność organizmu. W przypadku, gdy działalność układu jest zaburzona, piperyna może przyjmować jego rolę, przeciwdziałając zmianom zapalnym w organizmie. Efekt ten prawdopodobnie spowodowany jest tym, że opisywany alkaloid ogranicza komunikację między limfocytami, przez co ich działanie zostaje spowolnione.

Piperyna na bielactwo

Piperyna oraz jej pochodne mogą pomóc w namnażaniu melanocytów, czyli komórek barwnikowych skóry u osób, cierpiących na bielactwo nabyte. Do tego wniosku doszli badacze po przeprowadzeniu eksperymentu na myszach, który dał bardzo dobre efekty, nadając odbarwionej skórze zwierząt jasnobrązowego, równomiernego koloru. W połączeniu z ultrafioletem piperyna sprawia, że kolor skóry staje się ciemniejszy.

Piperyna dla sportowców

Z pewnych względów piperyna stała się też popularnym składnikiem suplementów dla sportowców. I to nie tylko ze względu na jej właściwości redukcyjne. Wyciąg z pieprzu czarnego może bowiem wpływać pozytywnie na wydolność fizyczną i psychiczną organizmu, a dokładniej:

• zwiększa odporność na bodźce bólowe;
• hamuje uwalnianie kwasu mlekowego z mięśni, przez co zmniejsza się ryzyko tzw. zakwasów mięśniowych po treningu;
• wspomaga przyswajalność białek, niezbędnych dla prawidłowego rozwoju mięśni;
• pośredniczy w syntezie białka strukturalnego mięśni;
• poprawia koncentrację podczas treningu;
• zwiększając przyswajalność substancji odżywczych, sprzyja efektywniejszemu wzrostowi mięśni.

Zastosowanie piperyny w kosmetyce

Ekstrak z pieprzu czarnego, inaczej nazywany bioperyną, który zawiera minimum 95% piperyny, znalazł swoje zastosowanie także w kosmetyce. Takie wykorzystanie tej substancji uzasadnione jest między innymi zdolnością piperyny do zwiększenia przyswajania innych substancji odżywczych, co sprawdza się także w przypadku pielęgnacji skóry. Już niewielka ilość piperyny wystarczy, aby zwiększyć przepuszczalność skóry dla innych składników aktywnych danego kosmetyku. Dzięki temu preparaty z zawartością tego alkaloidu często wykazują dużą skuteczność.

Suplementacja piperyną – jakie daje efekty?

Suplementy diety z piperyną mogą mieć różne przeznaczenie, choć najczęściej stosuje się je w celach wspomagania procesów utraty wagi. Oczywiście nie jest to złoty środek na odchudzanie, który sprawi, że w ciągu kilku dni pozbędziemy się nadmiernych kilogramów. Chcąc skutecznie poprawić sylwetkę, należy zapoznać się z zasadami zdrowego odchudzanie, które mówią między innymi o tym, że suplementacja stanowi jedynie wspomaganie zbilansowanej, zdrowej diety redukcyjnej i systematycznej aktywności fizycznej. Chcąc, aby piperyna zadziałała na nasz organizm w jakikolwiek sposób, musimy pamiętać o przyjmowaniu jej systematycznie. Efekty w postaci lepszego trawienia zauważyć można bardzo szybko, natomiast na rezultaty, związane z szybszą utratą wagi czy poprawą odporności, należy poczekać ok. 2-3 tygodni.

Jak stosować piperynę? Dawkowanie

Standardowa dzienna porcja tego składnika wynosi od 4 do 20 mg. Ilość tę najlepiej stosować w dwóch dawkach np. po 10 mg, przyjmując jedną przed śniadaniem, a drugą w ciągu dnia. Rozpoczęcie kuracji powinno odbywać się w małych dawkach, czyli np. 4 mg na dobę. Stopniowo można tę ilość zwiększać w miarę potrzeb. Stosowanie piperyny powinno odbywać się systematycznie przez okres ok. 2-3 miesięcy. Następnie należy zrobić sobie ok. 1-2 miesiące przerwy. Po czym można wznowić przyjmowanie suplementu.

Piperyna – przeciwwskazania i skutki uboczne

Piperyna to substancja, znajdująca się w różnych odmianach pieprzu, a pieprz czarny jest jedną z najczęściej stosowanych przypraw. Już samo to pozwala nam twierdzić, iż piperyna jest substancją bezpieczną dla organizmu, co potwierdzają badania. Trzeba jednak wziąć pod uwagę, że suplementy zawierają zazwyczaj dość duże dawki piperyny, większe, niż możemy dostarczyć, zaostrzając potrawy pieprzem. I choć badania wykazały, że nie jest to związek genotoksyczny, nie zaleca się przekraczania ustalonej dawki preparatu. Spożycie dużych ilości piperyny w jednej dawce może doprowadzić do podrażnienia ścian przewodu pokarmowego i związanych z tym dolegliwości, takich jak ból brzucha czy biegunka. Osoby, cierpiące na ciężkie choroby układu krążenia, przed zastosowaniem piperyny powinny skonsultować się z lekarzem.

Z czym łączyć piperynę?

Dla poprawy działania piperyny można ją łączyć między innymi z takimi składnikami, jak:

• kurkuma – piperyna usprawnia wchłanianie kurkumy, która sama w sobie jest absorbowana w ograniczonym stopniu;
• brahmi, ashwagandha, różeniec górski – w celu spotęgowania działania antydepresyjnego;
• forskolina, tauryna, kofeina, żeń-szeń – dla skuteczniejszego hamowania apetytu w procesach odchudzania;
• jeżówka, traganek, maczużnik – dla skuteczniejszej profilaktyki antynowotworowej i zwiększenia odporności organizmu.

Piperyna – cena i gdzie kupić?

Kapsułki z piperyną znajdziemy w aptekach, sklepach ze zdrową żywnością oraz w punktach z suplementami diety. Ich cena zależy głównie od marki oraz procentowej zawartości piperyny w produkcie. Standardowe stężenie piperyny w preparacie stanowi 60-90%. Oczywiście im większy procentowy skład piperyny, tym skuteczniejszy będzie suplement. Warto jednak zwrócić uwagę także na stosowane substancje pomocnicze i upewnić się, że pełen skład preparatu jest bezpieczny, i że nie zawiera on składników, które mogłyby utrudniać wchłanianie głównej substancji aktywnej. 30 sztuk kapsułek z piperyną to koszt ok. 30 złotych, choć znajdą się tańsze i droższe suplementy.

Piperyna – opinie

Piperyna to substancja naturalna, którą w największych ilościach znajdziemy w pieprzu czarnym. Składnik ten zdobył popularność przede wszystkim wśród sportowców i osób odchudzających się. Użytkownicy suplementów diety z piperyną głośno mówią o tym, że w dużym stopniu wspomaga ona trawienie i sprzyja lepszej efektywności treningów. Jednocześnie według osób, stosujących piperynę, przyjmowana w odpowiednich dawkach nie wykazuje żadnych skutków ubocznych, dlatego uważana jest za suplement bezpieczny. Dietetycy oraz lekarze dość często również rekomendują stosowanie piperyny w celu przyspieszenia efektów utraty masy ciała, bądź po to, aby poprawić ogólną kondycję zdrowotną pacjentów.

Piperyna – podsumowanie

Piperyna to organiczny alkaloid, wykazujący ciekawe działanie na organizm człowieka. Substancja ta najbardziej znana jest ze swoich właściwości odchudzających, przez co stała się jednym z najpopularniejszych składników suplementów na odchudzanie. Piperyna jednak wykazuje korzystne działanie także dla sportowców, gdyż może ograniczać tworzenie się zakwasów i sprzyjać lepszej wydolności. Związek ten wspomaga odporność organizmu, sprzyja też profilaktyce nowotworów. Jak widać, piperyna to naturalna substancja, którą warto się zainteresować. Preparaty z ekstraktem z czarnego pieprzu nie są drogie, a mniejsze dawki można też stosować w kuchni, gdyż pieprz niejednokrotnie urozmaica smak potraw. Znając właściwości piperyny, łatwiej jest podjąć decyzję, czy warto zdecydować się na suplementy z jej zawartością.