Żurawina wielkoowocowa – szczegóły, ciekawostki

Suplementy na układ moczowy z żurawiną w składzie to najskuteczniejszy sposób na profilaktykę chorób dróg moczowych. Dzieje się tak dlatego, bo żurawina posiada wspaniałe właściwości!

Żurawina wielkoowocowa, zwana jest także borówką wielkożurawinową lub żurawiną amerykańską. Taksonomicznie włączana jest do rodzaju borówki (Vaccinium) – żurawina wielkoowocowa (vaccinium macrocarpon). Z czym kojarzy się ta łacińska nazwa (skojarzenia można też mieć ze słowem angielskim, którego korzenie również sięgają języka łacińskiego)? Szczepionka. Zaszczep w sobie substancje, które ochronią przed szkodliwymi patogenami – spożywaj żurawinę. Jej cenne właściwości już wieku temu odkryli Indianie, którzy owoce żurawiny wykorzystywali do konserwacji mięsa oraz w celach zdrowotnych, m.in. do odkażania ran i przyspieszenia ich gojenia. Nie dziwi zatem fakt, że niepozorna i cierpka żurawina stała się obiektem tysięcy badań. Ich wyniki są zdumiewające.

Różnorodne zastosowanie i właściwości owoców żurawiny wielkoowocowej

Wykorzystanie żurawiny ze względu na na jej wyjątkowe właściwości i niepowtarzalny smak zyskało wiele odsłon:

• przetwory: nalewki, soki, kompoty, galaretki i sosy do dziczyzny
• przekąski: żurawina suszona bez dodatków (zachowująca swój bardzo kwaśny, cierpki smak) oraz żurawina suszona słodka (z dodatkiem cukru i oleju, najczęściej słonecznikowego – i przez to też wielu kalorii, bo garść takiego przysmaku to już ponad 120 kalorii),
• substancja czynna leków i suplementów diety.

Należy jednak pamiętać, że w przypadku wykorzystania owoców żurawiny do przygotowania przetworów musimy się liczyć z utratą cennych właściwości – proces gotowania niszczy związki aktywne odpowiedzialne za działanie antybakteryjne.

Najzdrowszą formą (choć niestety dość trudną i mało smaczną) jest spożywanie świeżo wyciskanego soku. Znaczną kwaskowatość i cierpkość owoców zawdzięcza wysokiej zawartości antocyjanów (organiczne związki chemiczne będące barwnikami).

Składniki odżywcze i związki aktywne zawarte w żurawinie amerykańskiej

Owoce żurawiny:

• zawierają 49 kalorii w 100 g (uwaga na żurawinę suszoną, jej kaloryczność jest znacznie wyższa!),
• są źródłem błonnika: 1,2 g na 100 g,
• zawierają niewiele witamin i minerałów, za to mogą pochwalić się wieloma wartościowymi związkami aktywnymi biologicznie. W jej skład wchodzą:
  a) antocyjanidyny,
  b) flawonole, m.in. kwercetyna, kaempferol oraz inne związki, które nie występują w innych owocach,
  c) kwasy fenolowe, m.in. kwas benzoesowy, kawowy,
  d) proantocyjanidyny
  e) terpeny.

Właściwości lecznicze żurawiny – szczegółowe informacje

Koncentrat pozyskany z owoców żurawiny standaryzowany na wysoką zawartość polifenoli (doskonała ekstrakcja zawiera ich nawet 30% ) wykazuje następujące działanie:

1. Zapobiega(!) rozwojowi zakażenia układu moczowego (ZUM):

Ekstrakt z żurawiny jest szczególnie ważny dla:

• osób po 65. roku życia,
• kobiet w trakcie i po menopauzie
• chorych na cukrzycę (ZUM w przypadku tej choroby może prowadzić do wystąpienia: nefropatii, neuropatii oraz retinopatii)
• osób przyjmujących leki immunosupresyjne
• kobiet z nawracającym zakażeniem układu moczowego, w tym kobiet w ciąży (wystąpienie ZUM w trakcie ciąży wiąże się z ryzykiem porodu przedwczesnego i / lub zmniejszenia się wagi urodzeniowej noworodka

Powyższe czynniki sprzyjają niestety rozwojowi ZUM o skomplikowanym przebiegu.

Tak więc jeśli tylko zauważysz pierwsze symptomy zakażenia układu moczowego, działaj! Dla przypomnienia, objawy ZUM to:

• częstsze oddawanie moczu,
• parcie na pęcherz,
• ból i pieczenie w trakcie mikcji,
• mętność moczu,
• ból krzyża, ból w podbrzuszu,

Liczne badania laboratoryjne dowodzą, że preparaty żurawinowe u kobiet ze skłonnością do zakażenia układu moczowego obniżają ryzyko powtórnego wystąpienia choroby o prawie 20%. Regularne przyjmowanie preparatów żurawinowych w dawce 2 kapsułek dziennie po 200mg ekstraktu zawierającego 30% polifenoli ochroniło przed ponownym zachorowaniem – w badaniu brały udział panie, które w roku poprzednim przeszły zapalenie układu moczowego przynajmniej kilkakrotnie.

Sok z żurawiny zakwasza mocz, osłabia bakterie, uniemożliwiając im przyleganie do ścian układu moczowego. Ponadto zawarte w żurawinie proantocyjanidyny mają po prostu działanie antyseptyczne.

Zwróć uwagę, że skuteczność żurawiny opiera się na jej właściwościach profilaktycznych – żurawina nie leczy ZUM a zapobiega chorobie.

2. Chroni układ krążenia:

Działanie ochronne na układ krążenia soku z żurawiny jest możliwe dzięki zawartym w nim flawonoidach. Związki te zmniejszają ryzyko zachorowania na chorobę wieńcową: powstrzymują proces tworzenia się zakrzepów, rozszerzają naczynia krwionośne. Wyniki badań laboratoryjnych, które potwierdzają działanie m.in. antyoksydacyjne soku z żurawiny, sugerują, aby produkt ten stał się elementem diety osób zmagających się z chorobami sercowymi.

3. Działa wysoce antyoksydacyjnie:

Flawonoidy mają kolejną wspaniałą cechę – wykazują działanie przeciwutleniające. Zapobiegają m.in. utlenianiu cholesterolu, dzięki czemu pomagają chronić przed miażdżycą. A że żurawina zawiera flawonoidów dość sporo, działanie korzystne jest realne. Antyoksydacyjne działanie soku z żurawiny (świeżo wyciskanego oraz sprzedawanego już w butelkach) zostało potwierdzone wieloma badaniami.

4. Obniża pH moczu:

Spożycie już od 60 do 150 ml dziennie soku z żurawiny potrafi nieznacznie obniżyć pH moczu. Należy pamiętać, że wysokie pH moczu może świadczyć o:

• stanie zapalnym i wystąpieniu infekcji bakteryjnej dróg moczowo-płciowych,
• nadmiarze potasu,
• chorobie nerek, nadczynności przytarczyc.

5. Pomaga pozbyć się bakterii E.coli z układu moczowego:

Przeprowadzone badanie na grupie ludzi, którzy codziennie wypijali 4 litry napoju składającego się z wody i soku z żurawiny w stosunku 2:1 wykazało, że u żadnej z tych osób nie stwierdzono w przewodzie moczowym obecności bakterii E.coli – żurawina zmniejsza aktywność tych patogenów i uniemożliwia adherencję (zdolność do przylegania) do komórek nabłonka.

6. Obezwładnia niektóre bakterie:

• związki aktywne zawarte w żurawinie pomagają chronić przed chorobą wrzodową żołądka, ponieważ utrudniają bakteriom osadzaniem się na ścianach i w śluzie żołądka. Dotyczy to m.in. Helicobacter pylori,
• badania przeprowadzone na Uniwersytecie Kalifornijskim dowiodły, że sok z żurawiny wykazuje działanie przeciwbakteryjne m.in. na następujące patogeny: E. coli, Staphylococcus aureus (gronkowiec złocity +), Pseudomonas aeruginosa (pałeczka ropy błękitnej), Klebsiella pneumoniae (pałeczka zapalenia płuc), Enterococcus faecialis (paciorkowiec kałowy). Działanie utrzymuje się również po rozcieńczeniu soku,
• korzystne działanie przynosi także wykorzystanie ekstraktu z żurawiny do płukania jamy ustnej. Zmniejsza przyczepność bakterii w jamie ustnej o 58%, wpływa korzystnie na ograniczenie chorób przyzębia i dziąseł.

7. Pozbywa się grzybów wywołujących problemy skórne:

Działanie przeciwgrzybicze soku z żurawiny potwierdzono w 8 przypadkach na dziewięć badanych grzybów z rodziny dermatofitów wywołujących grzybice skóry. Oporny okazał się szczep Candida albicans, natomiast sok z żurawiny całkowicie powstrzymał rozwój następujących grzybów: Microsporum canis, M. Audouini, M. gypseum, Trichophyton schoenleinii, T. Rubrum oraz Epidermophyton floccosum

8. Zapobiega rozwojowi kamicy układu moczowego:

Zawarty w soku z żurawiny kwas cytrynowy ogranicza powstawanie szczawianów wapnia, które mogą świadczyć o obecności złogów w układzie moczowym lub rozwijającej się kamicy. Szczawiany bowiem w formie krystalicznej prowadzą do zaczopowania kanalików nerkowych i powstania kamicy nerkowej.

9. Wspiera leczenie cukrzycy:

Substancje aktywne zawarte w owocach żurawiny pomagają obniżyć poziom glukozy we krwi: spowalniają jej przenikanie do krwi a równocześnie usprawnia pracę trzustki, która wydziela insulinę.

Bezpieczeństwo stosowania preparatów z żurawiną

Spożywanie przetworów żurawinowych oraz przyjmowanie suplementów diety z ekstraktem z żurawiny ma bardzo wiele korzyści. Natomiast nie dla wszystkich. Wielką ostrożnością powinny wykazać się osoby:

• przyjmujące leki przeciwzakrzepowe, np. warfarynę (może wystąpić obniżona krzepliwość krwi i krwotok),
• z bardzo wysokim poziomem stężeniem szczawianów w moczu.

Warunki uprawy żurawiny wielkoowocowej

Jeśli myślisz o samodzielnym uprawianiu żurawiny wielkoowocowej w swoim ogrodzie czy sadzie, pamiętaj o ważnych zasadach pielęgnacyjnych:

• lubi środowisko bardzo kwaśne (pH gleby powinno wynosić 3,2 – 4,5),
• lubi wilgoć, często podlewaj (płytkie ukorzenienie powoduje szybkie wysychanie),
• lubi słońce (w miejscu nasłonecznionym lepiej owocuje i owoce przybiera piękną barwę, co nie jest tak oczywiste w przypadku przetrzymywania w cieniu).

Zdrowia!

Źródła:
1. Agnieszka Gryszczyńska, Żurawina amerykańska (Vaccinium macrocarpon) – lek na problemy urologiczne, w: „Przegląd Urologiczny” 2010/5 (63), dostęp online: http://www.przeglad-urologiczny.pl/artykul.php?2043, 26.07.2022

2. Allison D.G. et al.: Influence of cranberry juice on attachment of Escherichia coli to glass. J. Basic Microbiol 2000, dostęp online: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/10746194/, 27.07.2022.

3. Sobota A.E.: Inhibition of bacterial adherence by cranberry juice: Potential use for the treatment of urinary tract infections. J. Urol. 1984, dostęp online: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/6368872/, 27.07.2022.

4. Wilson T. et al.: Cranberry extract inhibits low density lipoprotein oxidation. Life Sciences 62(24):PL381-6, 1998, dostęp online: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/9627085/, 27.07.2022.

5. Burger O. et al.: A high molecular mass constituent of cranberry juice inhibits helicobacter pylori adhesion to human gastric mucus. FEMS Immunol. Med. Microbiol. 2000, 29(4):295-301, dostęp online: https://www.researchgate.net/publication/313062953_A_high_molecular_weight_constituent_of_cranberry_juice_inhibits_Helicobacter_pylori_adhesion_to_human_gastric_mucus_FEMS_Immunol, 27.07.2022

6. Swartz J.H., Medrek T.: Antifungal Properties of Cranberry Juice. Applied Microbiology, October 1968, 1524-1527, dostęp online: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC547696/, 27.07.2022

7. Lai Yeap Foo et al.: The structure of cranberry proanthocyandidins which inhibit adherence of uropathogenic P-fimbriated Escherichia coli in vitro. Phytochemistry 2000, 54:173-181, dostęp online: https://www.petdiatric.com/images/pdfs/the-structure-of-cranberry-proanthocyanidins.pdf, 27.07.2022.

8.. https://www.cranberryinstitute.org

9. https://web.archive.org/web/20160419094656/http://laczynasogrod.pl/zurawina-wieloowocowa-uprawa-pielegnacja/