Probiotyki – Skutki uboczne

Probiotyki składają się z żywych mikroorganizmów. Jednak aby uzyskać pozytywny wpływ na zdrowie, konieczne jest stosowanie dużych dawek tych substancji, co w niektórych przypadkach wywołuje zauważalne reakcje w organizmie.

Niepożądane działania niepożądane mogą obejmować np. ból brzucha i biegunkę. W tym artykule znajdziesz najbardziej obiektywne odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania dotyczące probiotyków i ich skutków ubocznych.

Jakie są najczęstsze skutki uboczne stosowania probiotyków?

Jeśli na przykład chcesz odbudować wyściółkę jelit po zażyciu antybiotyków, odpowiednie probiotyki mogą pomóc w poprawie środowiska jelitowego. W przypadku przedawkowania lub przyjęcia produktu zawierającego nieodpowiednie dla pacjenta bakterie, może wystąpić szereg działań niepożądanych. Poniżej znajduje się podsumowanie najczęstszych działań niepożądanych, które mogą wystąpić:

• Działania niepożądane: np. zwiększanie odporności na niektóre antybiotyki. Niektóre bakterie probiotyczne przejmują geny oporności i przenoszą je na patogeny. Efekt: niektóre antybiotyki nie są już skuteczne.
• Działania niepożądane: słaba kolonizacja jelit w przypadku przedawkowania, gromadzenie się gazów i mleczanów w jelicie cienkim. Problemy spowodowane nadmiarem bakterii kwasu mlekowego w jelicie cienkim. Objawy: silne wzdęcia, biegunka, dezorientacja, trudności z koncentracją, bóle głowy, bóle pleców, objawy psychiatryczne, nudności.
• Działania niepożądane: Zaparcia, gdy perystaltyka jelit (ruchy jelit) jest ograniczona, a bakterie probiotyczne zbyt wolno przemieszczają się w jelicie grubym. Czynniki wyzwalające: np. leki na cukrzycę, leki przeciwdepresyjne, leki na chorobę Parkinsona, leki moczopędne.

W wielu przypadkach słaba kolonizacja jelita cienkiego odpowiednimi bakteriami nastąpiła jeszcze przed przyjęciem probiotyków. Jeśli wystąpi jeden lub więcej z poniższych objawów, należy skontaktować się z lekarzem.

Może występować nietolerancja lub alergia pokarmowa. Dotyczy to zwłaszcza sytuacji, gdy objawy występują bezpośrednio po jedzeniu. Może to pomóc w zmniejszeniu lub uniknięciu skutków ubocznych stosowania probiotyków:

• Należy rozpocząć od mniejszej dawki niż zalecana przez producenta i stopniowo zwiększać dawkę.
• Spróbuj zapobiec biegunce, stosując jednocześnie glinkę leczniczą lub inną glinkę mineralną.
• Najlepiej jest przyjmować probiotyki tuż przed posiłkiem lub dwie godziny po nim.
• Zaparciom można zapobiegać, na przykład stosując dietę wysokobłonnikową.
• Zacznij od probiotyków w mniejszych dawkach, takich jak proszki lub produkty płynne, które są łatwe w dozowaniu

Czy probiotyki pogarszają stan zdrowia, gdy są przyjmowane po raz pierwszy?

W niektórych przypadkach przyjmowanie probiotyków może początkowo pogorszyć objawy. Mogą to być znane objawy choroby, które w krótkim czasie ulegają pogorszeniu. Mogą też jednak po raz pierwszy pojawić się nowe objawy. Oznacza to, że organizm reaguje na probiotyk. Jest to właściwie pożądana reakcja. W naturopatii uważa się, że stymuluje on proces gojenia.

Uważa się, że przyczyny początkowego pogorszenia są różne. Większość naukowców zakłada, że objawy wywołują produkty odpadowe powstałe w wyniku spożywania probiotyków. Przewód jelitowy skolonizowany przez bakterie probiotyczne wytwarza produkty odpadowe i gazy. Mogą one powodować typowe objawy (wzdęcia itp.). Objawy te powinny jednak osłabnąć i zniknąć po kilku dniach.

W badaniu opublikowanym w 2018 r. potwierdzono związek między probiotykami a działaniami niepożądanymi, takimi jak wzdęcia czy zawroty głowy. Dlatego ważne jest, aby sprawdzić, czy są to niepożądane działania niepożądane, czy tylko krótkotrwałe (początkowe) zaostrzenie.

Na przykład, należy obserwować i dokumentować, kiedy pojawiają się niepożądane objawy, jak długo trwają i co je wywołuje lub nasila. Na przykład, jeśli wystąpi dezorientacja lub silne nudności, należy natychmiast zaprzestać stosowania produktu i skontaktować się z lekarzem.

Czy probiotyki mogą również szkodzić?

W jelicie cienkim powinno znajdować się tylko kilka bakterii kwasu mlekowego. Z kolei w jelicie grubym bakterie lactobacillus nie powodują żadnych problemów. Skutki nadmiernie wysokiej liczby bakterii kwasu mlekowego (w postaci probiotyków) w jelicie cienkim zostały już zbadane. Rao, neurogastroenterolog z Georgii/USA, poczynił następujące obserwacje:

Problem 1: U pacjentów z problemami poznawczymi: 68% miało zbyt wiele bakterii w jelicie cienkim, 77% miało zbyt dużo kwasu D-mlekowego we krwi, u pacjentów bez problemów poznawczych: 28% miało zbyt wiele bakterii w jelicie cienkim, 25% miało zbyt dużo kwasu D-mlekowego we krwi.

• Działanie: Kwas D-mlekowy powstaje w wyniku fermentacji cukru w pożywieniu przez bakterie Lactobacillus. Kwas D-mlekowy może przenikać przez ścianę jelita do krwiobiegu i mózgu. Tam wywiera negatywny wpływ na komórki nerwowe.
• Wynik: Słaba kolonizacja bakteryjna jelit prowadziła do problemów (trawienie i zdolności poznawcze). Oto, co wykazało badanie. Po odstawieniu probiotyków i antybiotyków u 70% pacjentów nastąpiła szybka poprawa objawów, problemy trawienne ustąpiły u 85% pacjentów, a dezorientacja ustąpiła całkowicie.

Problem 2: Dr Rao przebadał 30 pacjentów, u których po przyjęciu dużych ilości probiotyków wystąpiły problemy trawienne i poznawcze (np. dezorientacja).

• Efekty: Objawy takie jak silne wzdęcia, dezorientacja i słaba koncentracja.
• Wynik: Nadmierne spożycie probiotyków może prowadzić do słabej kolonizacji jelita cienkiego przez bakterie. To nagromadzenie w jelicie cienkim powoduje, że bakterie wpadają w swoisty “szał żerowania” i produkują duże ilości wodoru i metanu, z których część może powodować poważne zaburzenia.

Wyniki badania przeprowadzonego przez dr Rao i jego zespół:

1. dr Rao i jego zespół zalecają, aby probiotyki traktować jak leki, a nie jak suplementy diety;
2. lekarze zalecają więcej informacji i porad medycznych na ten temat;
3. probiotyki mogą być przydatne w niektórych sytuacjach (np. po leczeniu antybiotykami);
4. lekarze przestrzegają jednak przed niekontrolowanym i nadmiernym spożyciem bakterii.

Według innego badania, w ciężkim ostrym zapaleniu trzustki należy unikać stosowania probiotyków, ponieważ zwiększają one ryzyko zgonu. Badanie wykazało, że grupa przyjmująca probiotyki miała wyższy wskaźnik śmiertelności u prawie 300 pacjentów.

Podsumowanie najważniejszych faktów

• Najczęstsze skutki uboczne stosowania probiotyków to wzdęcia, biegunka lub zaparcia. Jeśli jednak nie ustąpią one po kilku dniach, należy zaprzestać stosowania produktu (ryzyko słabej kolonizacji jelita cienkiego). Jednak poważne działania niepożądane występują rzadko.
• Każdy szczep bakterii ma inny wpływ na organizm. Jednakże, w zależności od stanu zdrowia pacjenta, mogą one również powodować działania niepożądane
• W każdym przypadku należy odróżnić niepożądane działania niepożądane od początkowego pogorszenia stanu zdrowia spowodowanego leczeniem.

Czy probiotyki są zdrowe mimo skutków ubocznych?

Bakterie te mają wiele korzyści zdrowotnych. Jeśli jednak tak zwane “dobre” bakterie są spożywane w niewłaściwych ilościach lub w niewłaściwym składzie, mogą wystąpić poważne skutki uboczne. Probiotyki są “zdrowe” dla ludzi, jeśli otrzymują oni odpowiednią mieszankę bakterii. Jednak dla innych osób taki sam zestaw może być nieoptymalny. Zależy to od środowiska jelitowego danej osoby.

Jednym ze sposobów sprawdzenia, czy bakterie są dla Ciebie zdrowe, jest pobranie “próbki stolca”. Jeśli porównamy literaturę dotyczącą probiotyków, zauważymy pewną tendencję. Większość naukowców uważa, że korzyści ze stosowania mikroorganizmów probiotycznych są większe niż ich szkodliwość.

Większość z nich uważa jednak, że probiotyki powinny być traktowane jak leki, a nie jak suplementy diety. Na przykład w badaniu opublikowanym w 2018 r. wykazano, że substancje te spowalniają odbudowę mikrobiomu jelitowego po antybiotykach.

Jakie są alternatywy dla probiotyków?

Zamiast przyjmować probiotyki w postaci kapsułek, proszków itp. można również spożywać probiotyczne pokarmy i napoje. Nasze jelita przetwarzają wszystko, co jemy. Możemy więc pozytywnie wpływać na nasze jelita poprzez jedzenie i picie. Zebraliśmy dla Ciebie najlepsze alternatywne opcje:

• Rozpuszczalny w wodzie błonnik pokarmowy zapewnia zdrowe środowisko jelitowe, dobrą przemianę materii i sprawny system odpornościowy. Znajdują się one w skórce jabłek (pektyny) lub w postaci inuliny w takich produktach, jak cykoria, karczochy, topinambur i siemię lniane.
• Nierozpuszczalny w wodzie błonnik pokarmowy ułatwia trawienie (np. produkty pełnoziarniste, otręby, pomarańcze).

Pij dużo wody. Co najmniej 1,5 litra dziennie w postaci wody lub niesłodzonych herbat ziołowych (owocowych, ziołowych). Unikaj słodzonych napojów bezalkoholowych (cola, soki owocowe itp.).

Produkty fermentacji mlekowej, takie jak kapusta kiszona, kefir, jogurt i maślanka, również zawierają “dobre” bakterie kwasu mlekowego.

Czy probiotyki mogą wywołać chorobę?

To, czy dodane bakterie zostaną wchłonięte przez jelito, zależy od istniejącej kolonizacji jelitowej. To, które bakterie są pożyteczne i skuteczne, a które wywołują chorobę, zależy od obecnych już szczepów bakterii, ale istnieje też wiele innych przyczyn. Probiotyki mogą wywołać chorobę, na przykład jeśli:

• występuje słaba kolonizacja jelita cienkiego wprowadzonymi i nietolerowanymi mikroorganizmami probiotycznymi
• zbyt krótkie jelito cienkie, np. w wyniku skrócenia chirurgicznego z powodu choroby Leśniowskiego-Crohna
• dochodzi do nadmiernego zakwaszenia jelit z powodu nadmiernej liczby bakterii kwasu mlekowego
• Probiotyki są przyjmowane w nadmiernych dawkach.

Czy bakterie są naprawdę zdrowe?

Istnieje wiele bakterii, które są pożyteczne dla naszego zdrowia. Są to głównie szczepy bakterii kwasu mlekowego (laktobakterii). Bakterie probiotyczne mogą być dostarczane do organizmu poprzez żywność lub preparaty.

Jedną z głównych funkcji probiotyków jest wspomaganie i regulowanie trawienia. Ważna jest tu różnorodność bakterii, a nie tylko ich liczba. Im większa różnorodność, tym lepsza flora jelitowa. Najlepiej poznane i najlepiej przebadane są następujące szczepy laktobakterii:

• Lactobacillus rhamnosus
• Lactobacillus helveticus
• Lactobacillus reuteri.
• Lactobacillus casei
• i inni

Przykład:

• Lactobacillus helveticus: chroni jelita przed patogenami EHEC, zapobiega zakażeniom grzybiczym, takim jak grzybica pochwy, zwiększa gęstość kości.
• Lactobacillus reuteri: korzystnie wpływa na zdrowie zębów, chroni przed zapaleniem dziąseł i kamieniem nazębnym, zmniejsza ryzyko alergii u niemowląt.

Chociaż przy przedawkowaniu probiotyków mogą wystąpić skutki uboczne, laktobakterie zasługują na pierwsze miejsce na liście dobrych bakterii. Bakterie te można zazwyczaj stosować nawet w przypadku nietolerancji laktozy. Nie zawierają laktozy, nawet jeśli ich nazwa sugeruje inaczej. Wytwarzają one jedynie kwas mlekowy w wyniku metabolizmu węglowodanów, co zazwyczaj nie powoduje żadnych problemów.

Przydatne fakty i informacje na temat probiotyków i ich skutków ubocznych

Probiotyki mogą łagodzić przebieg wielu chorób, a także zapobiegać niektórym z nich. Równie często występują jednak niepożądane skutki uboczne. Przypadki takie jak zamieszanie itp. przyciągnęły wiele uwagi mediów. Dlatego tym ważniejszy jest wybór właściwego probiotyku i jego prawidłowe dawkowanie. Pozwoli to uniknąć większości działań niepożądanych. W razie wątpliwości zawsze należy skonsultować się z lekarzem.

Jaka jest różnica między probiotykami a prebiotykami?

W przeciwieństwie do probiotyków, prebiotyki nie są żywymi mikroorganizmami. Prebiotyki to nieulegające trawieniu włókna roślinne. Zapewniają one, że dobre bakterie otrzymują wystarczającą ilość pożywienia i mogą się odpowiednio namnażać.

• Probiotyki: zawierają żywe bakterie, hamują rozwój mikroorganizmów chorobotwórczych, wzmacniają florę jelitową i chronią przed chorobami.
• Prebiotyki: Odżywiają probiotyczne bakterie jelitowe, pomagają wzmocnić pożyteczne bakterie i pozytywnie wpływają na środowisko jelitowe, przekształcając je.

Symbiotyki to połączenie prebiotyków i bakterii probiotycznych. W niektórych przypadkach badania wykazały jednak swoistą odporność błony śluzowej jelita na probiotyki.

W czym najczęściej występują bakterie kwasu mlekowego?

Bakterie kwasu mlekowego przekształcają laktozę (cukier mleczny) w kwas mlekowy. Probiotyki są również naturalnie obecne w naszych jelitach. Można je również znaleźć w żywności. Następujące produkty spożywcze są szczególnie bogate w bakterie kwasu mlekowego:

• Kombucha (np. fermentowana czarna herbata).
• Kefir (napój z grzybów i mleka)
• Kiełbasa surowa (np. polska kiełbasa surowa)
• Ogórki fermentowane w zalewie
• Kiszona kapusta (świeżo przygotowana)
• Sery z surowego mleka
• Jogurt

Analiza

Obecnie istnieją liczne prace badawcze i opracowania naukowe dotyczące zdrowia jelit, a w szczególności probiotyków. Dokładnie rozważa się korzyści i ryzyko. Większość badaczy doszła do wniosku, że korzyści znacznie przewyższają wady, jeśli produkt jest przyjmowany prawidłowo i dostosowany do konkretnych potrzeb.

Obecnie badania koncentrują się nie tylko na zdrowiu jelit. Bardziej szczegółowo badany jest również wpływ na cały organizm (np. zdrowie jamy ustnej i skóry). Ogólnie rzecz biorąc, można powiedzieć, że dzięki (właściwemu) przyjmowaniu probiotyków można osiągnąć wiele korzyści zdrowotnych. Inne dane na temat probiotyków odszukać można pod adresem https://www.nccih.nih.gov/health/probiotics-what-you-need-to-know oraz na https://my.clevelandclinic.org/health/articles/14598-probiotics pod którym opublikowano badania i inne właściwości.