Niedobór żelaza

Niedobór żelaza powoduje zmęczenie, rozdrażnienie, osłabienie organizmu, ale zazwyczaj nie zagraża życiu. Jeśli organizm nie otrzymuje wystarczającej ilości żelaza, może rozwinąć się tzw. anemia z niedoboru żelaza.

Jeśli w organizmie brakuje żelaza, komórki ciała nie są zaopatrywane w wystarczającą ilość tlenu, co prowadzi do zaburzeń funkcjonowania. Szacuje się, że osiem procent polaków cierpi na ten niedobór. Na całym świecie niedobór żelaza jest nawet uważany za najczęstszą chorobę z niedoboru.

Czym jest niedobór żelaza?

Żelazo znajduje się w prawie wszystkich komórkach naszego ciała i jest niezbędne do zachowania równowagi energetycznej. Niedobór żelaza może zatem powodować wiele różnych objawów. Niedobór nie jest od razu zauważalny, ponieważ objawy zwykle pojawiają się stopniowo, a zmęczenie, na przykład, rzadko jest związane z brakiem żelaza.

Jednak zmęczenie i wyczerpanie są uważane za główne objawy niedoboru żelaza. Niedobór żelaza można określić na podstawie poziomu hemoglobiny i stężenia ferrytyny w surowicy. Oto kilka faktów na temat tego schorzenia:

Niedobór żelaza wymagający leczenia jest zwykle wynikiem zwiększonego krwawienia miesiączkowego, krwawienia wewnętrznego lub innych istniejących wcześniej schorzeń.

Niedobór żelaza jest bardzo rzadki u osób zdrowych, które stosują zróżnicowaną i zdrową dietę.

Dzieci i kobiety przed menopauzą mają zwiększone zapotrzebowanie na żelazo. Jednak rzadko prowadzi to do wystąpienia objawów niedoboru.

Ważne fakty w skrócie

Żelazo jest niezbędne do życia. W krajach uprzemysłowionych około jedno na troje dzieci i jedna na dziesięć kobiet cierpi z powodu niedoboru żelaza. Kobiety w ciąży mają zwykle większe zapotrzebowanie na żelazo.
Tylko jedna dziesiąta dziennego zapotrzebowania na żelazo jest wchłaniana z pożywienia. Żelazo pochodzące ze źródeł zwierzęcych jest lepiej przyswajane przez organizm.
Żelazo jest głównym składnikiem hemoglobiny, czyli czerwonego barwnika krwi. Żelazo wiąże tlen we krwi i w mięśniach oraz transportuje go do różnych komórek organizmu.

Niedobór żelaza: co należy wiedzieć

Według statystyk nawet 30% ludności świata cierpi na niedobór żelaza. W Europie liczby te są jednak znacznie niższe. W Europie jednak niedomagania wymagające leczenia są wyjątkowym przypadkiem, a nie regułą. W Szwajcarii przeprowadzono w tym zakresie badanie. Tylko 0,1% z 11 000 przebadanych osób cierpiało na anemię z niedoboru żelaza, która wymagała leczenia.

Jakie wartości żelaza są prawidłowe?

Wartość Hb wskazuje ilość żelaza dostarczanego przez czerwone krwinki. Jak wspomniano wcześniej, stężenie Hb mieści się w granicach normy, gdy zapasy żelaza są jeszcze dobrze uzupełnione. Więcej informacji można uzyskać na temat transportu żelaza we krwi. Transferyna transportuje żelazo przyjęte z pożywieniem do krwiobiegu.

W przypadku niedoboru żelaza transferyna z trudem wiąże żelazo. Nasycenie żelazem jest niskie, a dzięki temu oznaczeniu łatwiej jest stwierdzić, czy pacjent ma niedobór żelaza, niż w przypadku oznaczania tylko wartości Hb. Poniżej opisano wartości normalne i krytyczne:

• Rozpuszczalny receptor transferyny: wartość prawidłowa: 1,9-4,4 mg/l; wartość krytyczna: powyżej 5 mg/l.
• Saturacja transferyny: Wartość normalna: 16-45%; wartość krytyczna: mniej niż 16%.
• Ferrytyna: wartość prawidłowa: 30-112 mg/l; wartość krytyczna: mniej niż 12 mg/l
• Wartość Hb: Wartość prawidłowa: 12,3-16 g/dl; wartość krytyczna: poniżej 12 g/dl

Oto zestawienie normalnych poziomów żelaza w zależności od płci i grupy wiekowej (żelazo w mg/dl):

• Mężczyzna, 25 lat: 40 – 155
• Mężczyzna, 40 lat: 35-168
• Mężczyzna, 60: 40 – 120
• Kobieta: 25: 37 – 165
• Kobieta: 40: 23 – 134
• Kobieta, 60: 39-149
• Kobieta w ciąży: 25-137

Jeśli wyniki badań krwi w kierunku niedoboru żelaza podawane są w mmol/l, za normalne można uznać następujące wartości w podanej powyżej kolejności:

• 7,2 do 27,7
• 6,3 do 30,1
• 7,2 do 21,5
• 6,6 do 29,5
• 4,1 do 24,0
• 7,0 do 26,7

Dla kobiet w ciąży zalecane wartości wynoszą 4,5-24,5 mmol/l. Dla niemowląt, dzieci i młodzieży, a także dorosłych, poniższe informacje mogą być podane jako wartości orientacyjne dla dziennego spożycia żelaza w celu uniknięcia jego niedoboru. Na liście podano wartości referencyjne z 2012 roku dla krajów europejskich (dzienne spożycie żelaza w mg):

• Do 3 miesięcy: 0,5
• Do 1 roku: 8
• Do 6 lat: 8
• Do 9 roku życia: 10
• Chłopcy Do 18 lat: 12
• Do 18 lat dziewczęta: 15
• Do 50 lat mężczyźni: 10
• do 50 lat kobiety: 15
• 51 lat i więcej: 10
• Kobiety karmiące piersią: 20
• Kobiety w ciąży: 30

Jakie są przyczyny niedoboru żelaza?

Niedobór żelaza występuje, gdy organizm traci żelazo, gdy otrzymuje zbyt mało żelaza przez długi okres czasu lub gdy wzrasta zapotrzebowanie na żelazo. Przyczyny ciężkiej utraty żelaza obejmują:

• Zabieg chirurgiczny, w wyniku którego dochodzi do utraty krwi.
• Wypadki powodujące utratę krwi
• Obfite miesiączki
• Oddawanie krwi
• Wrzody
• Guzy

Niedobór żelaza jest spowodowany nie tylko krwawieniem zewnętrznym. Krwawienie wewnętrzne również obniża poziom żelaza. Kobiety są narażone na ryzyko. Utrata krwi podczas menstruacji prowadzi do niedostatecznej podaży żelaza u prawie połowy kobiet. W badaniu z 2015 r. Diego Moretti i jego zespół badawczy analizowali związek między cząsteczką hepsydyny a żelazem.

Ponad 50 młodym kobietom, których zapasy żelaza były uszczuplone, ale które nie miały jeszcze anemii, podawano codziennie co najmniej 40 miligramów żelaza, co jest powszechnie stosowane w leczeniu niedoboru żelaza. Następnie badacze zmierzyli zmianę poziomu hepsydyny i określili jej wpływ na wchłanianie kolejnych dawek żelaza.

Stwierdzili, że stężenie hepsydyny osiągnęło szczyt po sześciu do ośmiu godzinach, ale 24 godziny po podaniu pierwszej dawki żelaza było nadal wystarczająco wysokie, aby znacząco zmniejszyć wchłanianie drugiej dawki. W związku z tym druga dawka, podana tego samego dnia lub 24 godziny po pierwszej dawce, mogła być wchłonięta w mniejszej ilości niż pierwsza.

Wegetarianie często cierpią również na niedobór żelaza, ponieważ organizm w mniejszym stopniu wykorzystuje żelazo pochodzenia roślinnego. Kobiety w ciąży, matki karmiące i sportowcy również mają zwykle zwiększone zapotrzebowanie na żelazo. U kobiet w ciąży niedobór żelaza może mieć konsekwencje dla płodu. U sportowców wyczynowych zapotrzebowanie na żelazo jest czasem o połowę większe.

Ponadto, niedobór żelaza jest również spowodowany zwiększonym wydalaniem żelaza z potem. Wchłanianie żelaza do organizmu może być również zaburzone z powodu zmniejszonego wytwarzania kwasu żołądkowego. Osoby, które z powodu genetycznej choroby metabolicznej hemochromatozy mają zawsze pełne zapasy żelaza, rosną szybciej niż przeciętnie.

W badaniu klinicznym dr Pietro Cippà i dr Pierre-Alexandre Krayenbühl z Wydziału Chorób Wewnętrznych Szpitala Uniwersyteckiego w Zurychu porównali wzrost 176 pacjentów z hemochromatozą z populacją szwajcarską. Po raz pierwszy stwierdzono, że pacjenci z hemochromatozą są wyżsi niż przeciętnie. Różnica jest znacząca.

Zgodnie z wynikami badania mężczyźni są wyżsi o 4,3 cm, a kobiety o 3,3 cm.Niektóre leki stosowane w leczeniu wysokiego poziomu cholesterolu lub infekcji pęcherza moczowego mogą również blokować wchłanianie żelaza w organizmie, przyczyniając się do jego niedoboru.

Jakie są objawy niedoboru żelaza?

Na początku nie zauważa się dużych niedoborów tego minerału. Organizm pomaga sobie sam i w pierwszej kolejności wykorzystuje zgromadzone zapasy żelaza. Pierwsze objawy pojawiają się dopiero wtedy, gdy niedobór żelaza uniemożliwia wytwarzanie czerwonych krwinek. Osoby dotknięte chorobą najpierw odczuwają ogólne zmęczenie, apatię i jednoczesną drażliwość. Typowe objawy niedoboru żelaza obejmują:

• Podatność na zakażenia
• Skóra sucha
• Bóle głowy
• Problemy trawienne
• Obniżona wydajność
• Zapominanie
• Duszność
• Wyczerpanie
• Nudności
• Zmęczenie
• Przerzedzanie się włosów
• Popękane usta
• Łamliwe paznokcie

Jeśli niedobór żelaza nie zostanie rozpoznany, dojdzie do rozwoju niedokrwistości z niedoboru żelaza. Jednak zanim dojdzie do poważnej utraty żelaza, może minąć kilka miesięcy. Następnie objawy nasilają się. Uszkodzeniu ulegają również oczy. Oprócz problemów z widzeniem może wystąpić dzwonienie w uszach, senność i problemy z sercem.

W badaniu opublikowanym w 2009 r. profesor Stefan Anker i zespół badaczy ze Szpitala Uniwersyteckiego w Berlinie stwierdzili, że dożylna suplementacja żelaza może znacząco poprawić jakość życia wielu pacjentów z chorobami serca. W badaniu wzięło udział 75 klinik z 11 krajów. Naukowcy przebadali 459 pacjentów z objawami osłabienia pompy serca i niedoborem żelaza we krwi.

Dwie trzecie pacjentów otrzymało karboksymaltozę żelaza, a jedna trzecia placebo. Po 24 tygodniach 50% pacjentów leczonych żelazem stwierdziło, że czuje się znacznie lepiej, w porównaniu z zaledwie 27% w grupie placebo. Pacjenci, u których zastosowano leczenie żelazem z powodu niedoboru żelaza, mieli również znacznie mniej problemów z oddychaniem.

Jakość życia pacjentów również uległa znacznej poprawie. Jednak tak zwany zespół pica, będący skutkiem niedoboru żelaza, występuje rzadko. Prowadzi to do deformacji paznokci i skurczów mięśni nóg. Jeśli w przełyku wytworzy się tkanka błoniasta, mogą wystąpić również problemy z połykaniem.

Jak objawia się niedobór żelaza u dzieci?

Jeśli matka otrzymywała wystarczającą ilość żelaza w czasie ciąży, dzieci również będą go miały pod dostatkiem. Jeśli jednak matka już wcześniej cierpiała na niedobór żelaza, będzie to miało również wpływ na potomstwo. Chociaż żelazo jest wchłaniane przez mleko matki, jego ilość maleje i sześć miesięcy po porodzie zmniejsza się o połowę. Dieta uzupełniająca bogata w żelazo jest niezbędna dla niemowląt w drugim roku życia.

Druga faza krytyczna rozpoczyna się w wieku jedenastu lub dwunastu lat. Ciało się rozwija. Chłopcy budują mięśnie, dziewczynki zaczynają miesiączkować. Niezrównoważona dieta lub ćwiczenia fizyczne również obniżają poziom żelaza. Dzieci powinny otrzymywać wystarczającą ilość żelaza na wszystkich etapach swojego rozwoju. Objawy niedoboru mogą spowolnić rozwój fizyczny i umysłowy. Konsekwencje niedoboru żelaza u dzieci mogą obejmować:

• Słabe wyniki w nauce
• Niekorzystna sytuacja społeczna
• Obniżona wydajność
• Obniżona zdolność uczenia się
• Problemy behawioralne
• Problemy z pamięcią

Objawy niedoboru w dzieciństwie mogą utrzymywać się w wieku dorosłym i wymagają długotrwałego leczenia żelazem. Z drugiej strony, niedobór żelaza w okresie dojrzewania może być wyrównany bez długotrwałych konsekwencji.

Kiedy w czasie ciąży występuje niedobór żelaza?

Zapotrzebowanie na żelazo wzrasta w czasie ciąży, dlatego należy zwrócić szczególną uwagę na jego niedobór. Kobiety w ciąży powinny przyjmować co najmniej 30 miligramów żelaza dziennie, ponieważ często sama dieta nie wystarcza. Dlatego też suplementy żelaza są często przepisywane jako środek zapobiegawczy podczas ciąży. Kobietom w ciąży zaleca się regularne sprawdzanie poziomu żelaza we krwi.

Zwiększone zapotrzebowanie na żelazo utrzymuje się również podczas karmienia piersią, kiedy to wynosi około 20 miligramów na dobę. Badania krwi wykonywane podczas ciąży dostarczają informacji na temat poziomu hemoglobiny. Zmniejszanie się tego wskaźnika jest całkowicie normalne.

Niedobór żelaza staje się bardziej prawdopodobny, jeśli ciąże odbywają się w krótkich odstępach czasu lub spodziewane są porody mnogie. Jeśli poziom żelaza jest niższy niż 10 gramów na decylitr krwi, prawdopodobnie mamy do czynienia z ciążą wysokiego ryzyka i lekarz powinien przepisać suplementy żelaza.

Niedobór żelaza: wskazówki i skuteczne leczenie

Po zdiagnozowaniu niedoboru żelaza należy przede wszystkim znaleźć jego przyczynę. Należy wyeliminować takie zaburzenia, jak krwawienia wewnętrzne, i uzupełnić niedobory składników odżywczych. Zmiana diety jest wystarczająca tylko w przypadku lekkiego niedoboru, ponieważ nasze pożywienie jest stosunkowo ubogie w żelazo. Należy regularnie kontrolować morfologię krwi. W każdym razie należy unikać nadmiernego spożycia żelaza.

Często wskazane jest leczenie suplementami żelaza. Należy to zrobić w ciągu kilku miesięcy.
Należy ściśle monitorować dawkowanie, ponieważ może dojść do zatrucia żelazem, zwłaszcza u dzieci.
Za wszelką cenę należy unikać przedawkowania żelaza, a podczas leczenia należy stale kontrolować morfologię krwi.

W przypadku przedawkowania żelaza, które objawia się krwawymi wymiotami, biegunką i masywną utratą płynów, należy skontaktować się z lekarzem pogotowia, ponieważ ciężkie przedawkowanie żelaza w najgorszym przypadku może być nawet śmiertelne.

Unikanie pewnych rodzajów żywności

Niektóre pokarmy mogą utrudniać wchłanianie żelaza, co w dłuższej perspektywie może również prowadzić do jego niedoboru. Niektóre z tych pokarmów wymieniono poniżej:

• Czarna herbata
• Zielona herbata
• Burak
• Szpinak
• Kawa
• Mleko
• Cola
• Ryż
• Nasiona soi

Powyższych produktów spożywczych nie należy spożywać w dużych ilościach podczas przyjmowania suplementów żelaza. Ponadto należy zawsze postępować zgodnie z instrukcjami producenta. Ogólnie zaleca się, aby suplementy żelaza były przyjmowane z sokiem owocowym zawierającym witaminę C, a nie z wodą, aby zwiększyć biodostępność żelaza.

Znalezienie przyczyny

Leczenie zwykle rozpoczyna się od znalezienia przyczyny. Obfite krwawienia miesiączkowe można zatrzymać, przepisując tabletkę. Naukowcy z Uniwersytetu Massachusetts przeanalizowali dane medyczne z badania Nursing Health Study z 2013 r. dotyczące niedoboru żelaza i stwierdzili, że niedobory kilku minerałów – zwłaszcza żelaza i cynku – mogą powodować dyskomfort podczas miesiączki.

Badacze wybrali 3025 kobiet spośród uczestników badania i poprosili je, podobnie jak pozostałych uczestników, o podanie informacji na temat ich nawyków żywieniowych i stosowania suplementów.

Stwierdzili oni, że u kobiet, które spożywały najwięcej żelaza, czy to w postaci pokarmów wegetariańskich, czy suplementów, ryzyko wystąpienia objawów PMS było o 30-40% niższe niż u kobiet, które spożywały go niewiele. Jeśli ewentualne krwawienia wewnętrzne są spowodowane przez guzy lub wrzody, należy je leczyć lub usunąć chirurgicznie.

Celem suplementów żelaza jest zwiększenie poziomu żelaza, nawet jeśli występuje jego niedobór. Jeśli jednak anemia jest ciężka, konieczne jest przetoczenie krwi. Suplementy żelaza są dostępne w różnych postaciach, które omówiono bardziej szczegółowo poniżej. Suplementy żelaza nie powinny być przyjmowane bez porady lekarza.

Samodzielne pobranie żelaza może spowodować pomyłkę w identyfikacji rzeczywistej przyczyny. Krwawienie wewnętrzne może być wtedy trudne do zdiagnozowania. Suplementy żelaza należy również przyjmować podczas posiłków. Suplementy żelaza mogą powodować niestrawność i powodować czernienie stolca.

Suplementy diety

Pierwszym sposobem leczenia niedoboru żelaza jest zmiana diety. Niestety, ponieważ jest mało prawdopodobne, aby zawartość żelaza w diecie była wystarczająca do trwałego wyeliminowania objawów niedoboru żelaza, często przepisuje się suplementy żelaza. Najczęściej stosowanymi suplementami żelaza są:

• Tabletki
• Kapsułki
• Sok (owocowy)

Większość z nich to preparaty na receptę, które zawierają żelazo dwuwartościowe. W ten sposób składniki aktywne są lepiej wykorzystywane przez organizm, a zapasy żelaza są uzupełniane.

W badaniu opublikowanym w 2017 roku FORUM VIA SANITAS przetestowało nowy suplement diety zawierający organiczne, bioregulujące żelazo na 123 pacjentach z patologicznym zespołem niedoboru żelaza w gabinecie medycyny holistycznej.

Spośród nich leczenie ukończyło 113 pacjentów. Pożądany cel leczenia osiągnięto również u 76 pacjentów. Według dr Ewalda Tötha, podawanie żelaza aktywowanego kwantami światła doprowadziło do normalizacji wartości żelaza we krwi (transferyna, ferrytyna, żelazo w krwi pełnej i surowicy) w okresie obserwacji.

Ponadto u większości pacjentów zaobserwowano znaczną poprawę w zakresie najczęstszych objawów patologicznego zespołu niedoboru żelaza, takich jak zmęczenie fizyczne i psychiczne, zaburzenia koncentracji, nastrój depresyjny, zawroty głowy, zaburzenia równowagi hormonalnej, dolegliwości żołądkowo-jelitowe, napięcie mięśniowe i niedobór odporności.

Często stosuje się również preparaty łączone z innymi witaminami, minerałami lub pierwiastkami śladowymi. Żelazo trójwartościowe jest przepisywane w przypadku ciężkiego niedoboru żelaza. Tak duże dawki można jednak podawać wyłącznie w postaci wstrzyknięć lub infuzji.

Przyjmowanie tabletek żelaza

Tabletki z żelazem są dobrym rozwiązaniem dla ukierunkowanej suplementacji żelaza w przypadku jego niedoboru. Są one zazwyczaj dobrze dozowane, więc jedna tabletka dziennie zwykle wystarcza do uzupełnienia zapasów żelaza. Do większości preparatów dodawana jest witamina C. Poprawia to wchłanianie żelaza i wyrównuje poziom składników odżywczych w diecie, które uniemożliwiają jego wchłanianie przez organizm.

Przyjmowanie kapsułek z żelazem

Kapsułki z żelazem są zwykłym sposobem podawania preparatów z niedoboru żelaza. Zazwyczaj zawierają one glukonian żelaza o wysokiej biodostępności. Kapsułki są precyzyjnie dozowane i łatwe do przyjmowania. W ten sposób możesz mieć pewność, że dostarczasz sobie wystarczającą ilość żelaza nawet podczas podróży.

Suplementy witaminy C są często stosowane w przypadku niedoboru żelaza, aby poprawić jego wchłanianie. Witamina B12 jest również często dodawana do kapsułek z żelazem. Wegetarianie mogą stosować wegańskie kapsułki bez żelatyny.

Przyjmowanie soku z żelazem

Wykazano, że sok żelazowy jest dobrym suplementem diety dla dzieci. Suplementy są odpowiednie dla dzieci od szóstego roku życia. Dla osób dorosłych z niedoborem żelaza, które nie chcą przyjmować kapsułek lub tabletek, zalecany jest również sok z żelazem.

Preparaty żelaza stosowane w przypadku niedoboru żelaza są głównie oparte na sokach owocowych i zawierają takie rośliny, jak jałowiec, skrzyp, krwawnik lub koper włoski. Sok z żelazem jest również zalecany dla kobiet w ciąży, a jego skuteczność wykazano również u osób starszych. Wegetarianie i weganie również znajdą tu alternatywę. W poniższym zestawieniu porównano zalety i wady każdej z form:

Tabletki

Zalety

• Dawkowanie stałe
• Wysoka czystość produktu
• Dobra biodostępność

Wady

• Mogą wystąpić problemy z połykaniem
• Dawkowanie nie może być ustalane indywidualnie

Sok z żelaza

Zalety

• Łatwość użycia
• Odpowiednie dla dzieci

Wady

• Zawiera dodatki
• Nie można stosować dużych dawek

Kapsułki

Zalety

• Już dozowane
• Wysoka biodostępność
• Bardzo czysty produkt

Wady

• Nie zawsze wegańskie
• Mogą wystąpić problemy z połykaniem

Suplementy żelaza w przypadku niedoboru żelaza najlepiej przyjmować na pusty żołądek. Godzina przed śniadaniem to najlepszy czas dla organizmu na wchłonięcie i wykorzystanie żelaza. Jeśli żelazo jest przyjmowane w ciągu dnia, od ostatniego posiłku powinny minąć co najmniej dwie godziny.

Co jeszcze należy wiedzieć o niedoborze żelaza?

Niedobór żelaza może wyrządzić szkody w organizmie i mieć poważne konsekwencje. Jeśli zauważysz u siebie którykolwiek z tych objawów niedoboru żelaza, powinieneś podjąć kroki w celu uzupełnienia jego zapasów. Poniżej dowiesz się, jak sprawdzić poziom żelaza i które produkty spożywcze są szczególnie bogate w żelazo.

Jaka dieta pomaga zapobiegać niedoborom żelaza?

Jeśli cierpisz na łagodny niedobór żelaza, zmiana diety może pomóc skorygować ten niedobór. Poniżej znajduje się lista produktów spożywczych szczególnie bogatych w żelazo (zawartość żelaza w mg/100 g):

• Burak ćwikłowy: 1
• Topinambur: 4
• Groch: 5
• Tofu: 5
• Siemię lniane: 8
• Mięta pieprzowa: 10
• Otręby pszenne: 13
• kaszanka: 17
• Tymianek: 20
• Pomarańcze: 50
• Truskawki: 60
• Papaja: 80
• Brokuły: 90
• Jarmuż: 100
• Kapusta brukselska: 110
• Papryka czerwona: 120
• Dziki czosnek: 150
• Pietruszka: 160
• Czarna porzeczka: 170
• Sok z rokitnika: 260

Żelazo pochodzenia zwierzęcego jest na ogół lepiej wchłaniane niż żelazo roślinne. Witamina C poprawia również wchłanianie w przypadku niedoboru żelaza. Mleko, czerwone wino lub kawa zwykle utrudniają to zadanie. Innych suplementów mineralnych nie należy stosować razem z żelazem. Kwas szczawiowy zawarty w zupkach błyskawicznych, musli lub budyniu w proszku również utrudnia przyswajanie żelaza przez organizm.

Jak można sprawdzić, czy nie ma niedoboru żelaza?

Niedobór żelaza jest zwykle diagnozowany na podstawie badania krwi wykonywanego w gabinecie lekarskim. Lekarz określi poziom hemoglobiny, zwany poziomem Hb. Wartość ta wskazuje, ile żelaza znajduje się we krwi. W przypadku mężczyzn norma wynosi od 13 do 17 gramów na decylitr krwi. W przypadku kobiet poziom Hb powinien wynosić od 12 do 16 gramów na decylitr krwi.

Limity te mogą się jednak różnić. Wymagania dotyczące żelaza dla różnych grup wiekowych i docelowych wymieniono powyżej. Jeśli podejrzewa się niedobór żelaza, oznacza się również wartość ferrytyny. Ta wartość dostarcza informacji o stanie magazynów żelaza. Chociaż wartość Hb może nadal mieścić się w normie, wartość ferrytyny jest wczesną oznaką niedoboru żelaza.

Jeśli wartość ferrytyny jest niższa niż 15 mg/l, oznacza to niedobór żelaza, który należy leczyć. Poziom ferrytyny można również oznaczyć za pomocą samokontroli. Testy te są sprzedawane w aptekach. Zestawy testowe zawierają wszystkie materiały niezbędne do pobrania próbki krwi z palca i określenia jej wartości.

Wynik testu jest dostępny w ciągu 10 minut, a dokładność testów wynosi ponad 90%. Każdy, kto stwierdzi u siebie niedobór żelaza, nie powinien go ignorować, lecz skonsultować się z lekarzem w celu wyjaśnienia przyczyny i dalszego leczenia.

Analiza

Należy pilnie zapobiegać niedoborom żelaza, ponieważ jest ono niezbędne do życia i bierze udział w ważnych funkcjach życiowych. Stosunkowo niewielka ilość żelaza może być przyswajana z pożywieniem. Niedobór żelaza jest stosunkowo rzadki w Polsce. Zapotrzebowanie na żelazo wzrasta w okresie rozwoju, ciąży i karmienia piersią.

Niedobór tego ważnego składnika mineralnego musi być w porę rozpoznany. Przyjmując suplementy żelaza, można uzupełnić jego niedobór bez żadnych szkód. Po około sześciu miesiącach zapasy żelaza zostają uzupełnione i w ten sposób niedobór zostaje zlikwidowany. Jeśli podejrzewa się niedobór żelaza, zwykle należy wykonać badanie krwi.