Otyłość brzuszna – Przyczyny oraz jak się pozbyć

Wiele osób szuka sposobów, aby „zrzucić nieco brzuszka”. Zazwyczaj wyrażenie to odnosi się do nagromadzonej w okolicy brzucha tkanki tłuszczowej, co dla większości stanowi defekt estetyczny. Chęć pozbycia się zbędnych kilogramów powinna jednak być motywowana nie tylko dążeniem do uzyskania zgrabnej sylwetki, ale też pragnieniem zadbania o swoje zdrowie.

Niewielki procent nadmiernej tkanki tłuszczowej w okolicy brzucha nie jest jeszcze sygnałem alarmującym. Warto jednak już wtedy zacząć działać, aby nie doszło do rozwoju otyłości brzusznej, która stanowi już poważny problem i może mieć groźne dla zdrowia konsekwencje. Czym jest otyłość brzuszna, jakie są jej przyczyny i jakie zagrożenia wynikają z tej choroby?

Otyłość brzuszna – co to jest?

Otyłość brzuszna - co to
Otyłość brzuszna nazywana jest także otyłością trzewną, centralną, wisceralną lub otyłością typu jabłko. Jest to najgroźniejsza ze wszystkich typów otyłości, ponieważ na pewnym etapie prowadzi do różnego rodzaju nieprawidłowości, między innymi:

  • zaburzeń przemiany materii;
  • zaburzeń gospodarki lipidowej;
  • cukrzycy;
  • nadciśnienia tętniczego.

Powyższe schorzenia tworzą razem zespół metaboliczny, który stopniowo wyniszcza organizm. Co więcej, jeżeli przy otyłości brzusznej pojawi się cukrzyca lub nadciśnienie, może to znacznie zwiększyć ewentualne powikłania chorób krążenia oraz doprowadzić do zawału serca czy udaru mózgu.

Życie osób z otyłością brzuszną nie należy do najłatwiejszych. Nie tylko często spotykają się z odrzuceniem ze strony środowiska, ale również zapadają na inne poważne schorzenia, które skutecznie uprzykrzają im codzienne funkcjonowanie. Nadmierna masa ciała przyczynia się także do pogorszenia kondycji stawów, często zdarza się, że osoba z otyłością bardzo szybko ściera buty, które nie wytrzymują dużego ciężaru. Dochodzi do rozwoju wad postawy, które pogłębiają się z wiekiem, powodując ból przy wykonywaniu różnych czynności, a także ból przewlekły, towarzyszący codziennie.

I choć wiedza na temat szkodliwości otyłości brzusznej jest szeroko dostępna, osoby, które na nią cierpią, rzadko traktują ją jako faktyczne zagrożenie. Częściej jest to dla niech jedynie pewna wada w wyglądzie sylwetki, z którą uczą się żyć. A statystyki pokazują, że każdego roku zwiększa się liczba osób z otyłością, z czego 30% ma właśnie otyłość brzuszną. Światowa Organizacja Zdrowia ogłosiła otyłość mianem pandemii na skalę całego świata. Lekarze i dietetycy ostrzegają przed konsekwencjami otyłości i zalecają zmianę trybu życia. Tymczasem liczba przypadków w dalszym ciągu rośnie.

Sprawdź, czy masz otyłość brzuszną – test

Otyłość brzuszną można sprawdzić, mierząc obwód w talii za pomocą centymetra krawieckiego. U kobiet szacuje się nadwagę, gdy obwód wynosi między 80-87 cm, a u mężczyzn 90-94 cm. Obwód powyżej tych wartości świadczy o otyłości brzusznej.

Warto również sprawdzić rozmieszczenie tkanki tłuszczowej, co można zrobić poprzez podzielenie obwodu zmierzonego w okolicy pasa do obwodu bioder. O otyłości brzusznej świadczy wartość powyżej 1,0 u mężczyzn i powyżej 0,85 u kobiet.

Warto wiedzieć, że w diagnozowaniu otyłości brzusznej mniej wiarygodny jest wskaźnik BMI, który określa czynnik masy ciała. Nie daje on bowiem informacji o lokalizacji tkanki tłuszczowej i zdarza się, że można mieć nadwagę, a jednak obwód pasa mieć w normie. I na odwrót, czasem BMI pokazuje normę, przy czym w okolicy brzucha gromadzi się nadmiar tkanki tłuszczowej.

Niebezpieczeństwa wynikające z otyłości brzusznej

Otyłość brzuszna - niebezpieczeństwa
Otyłość brzuszna nie jest tylko defektem estetycznym, to poważny stan chorobowy, który może prowadzić do rozwoju i nasilenia innych schorzeń. W otyłości brzusznej tłuszcz gromadzi się bowiem nie tylko pod skórą, ale również wokół narządów wewnętrznych, np. w mięśniach szkieletowych, trzustce, wątrobie, co zakłóca ich pracę. A to może zwiększyć ryzyko zachorowania na raka jelita grubego i nowotwory trzustki oraz prostaty.

Przeczytaj również:  Tkanka tłuszczowa - co to? Jak się pozbyć tkanki tłuszczowej?

Otyłość brzuszna a wzrost ciśnienia i poziomu cukru we krwi

Spoglądając na tkankę tłuszczową na brzuchu, widzimy tylko jej zewnętrzną część i nie dostrzegamy tego, co dzieje się w środku. Tymczasem tłuszcz, umiejscowiony w tej części ciała stanowi narząd wydzielania wewnętrznego. Nadmiar uwolnionych kwasów tłuszczowych powoduje zwiększone wydzielanie insuliny oraz substancji zapalnych i enzymów, które przyczyniają się do wzrostu ciśnienia tętniczego. Otyłość brzuszna może sprzyjać także podwyższeniu poziomu cukru we krwi oraz obniżenia dobrego cholesterolu.

Otyłość brzuszna sprzyja cukrzycy typu 2

Przy otyłości brzusznej w organizmie dochodzi do zaburzenia przemiany tłuszczów, co stanowi czynnik sprzyjający rozwojowi cukrzycy typu 2. Otłuszczony organizm produkuje więcej insuliny, jednak trzustka, która również otoczona jest komórkami tłuszczowymi, nie nadąża z nadmiarem pracy, a wtedy cukier, zamiast wnikać do komórek, zalega we krwi.

Otyłość brzuszna a rozwój miażdżycy i choroby niedokrwiennej serca

Zaburzenie gospodarki lipidowej wpływa na zwiększenie ryzyka rozwoju miażdżycy oraz schorzeń, związanych z układem krążenia. W wyniku odkładania się cholesterolu w naczyniach krwionośnych dochodzi do rozwoju choroby niedokrwiennej serca, może pojawić się także niewydolność mózgu. Jeżeli blaszka miażdżycowa zamknie jedno lub więcej naczyń w sercu, dochodzi do zawału mięśnia sercowego. Niedrożność tętnicy, pompującej krew do mózgu zwiększa ryzyko udaru. Co więcej, zmiany miażdżycowe mogą zachodzić w całym organizmie, co oznacza, że mogą uszkadzać różne organy, np. siatkówkę oka.

Otyłość brzuszna, a tworzenie się zakrzepów

Wszystkie wyżej wymienione zmiany mogą utrudniać krążenie krwi. Następuje zwiększenie ciśnienia krwi, a przez naczynia musi płynąć jej więcej, aby mogła dotrzeć do wszystkich tkanek. Badania wykazują, że u kobiet z otyłością ryzyko nadciśnienia wzrasta czterokrotnie. Tłuszcz osadzony na brzuchu może przyczynić się do tworzenia się zakrzepów, a wraz ze wzrostem wagi zwiększa się także zapotrzebowanie na tlen, a więc serce musi przepompować większą ilość krwi, co z kolei prowadzi do przerostu lewej komory serca, upośledzając pracę całego narządu.

Przyczyny otyłości brzusznej

Otyłość brzuszna - przyczyny
Podobnie jak w przypadku otyłości ogólnej, tak i otyłość brzuszna może być spowodowana wieloma czynnikami. Poniżej przedstawiamy najpowszechniejsze z nich.

Płeć i hormony

To u mężczyzn tłuszcz częściej odkłada się na brzuchu, dlatego też są oni bardziej narażeni na otyłość brzuszną. Jest to dyktowane w pewnej mierze hormonami, które sprawiają, że tkanka tłuszczowa u mężczyzn obejmuje głównie okolic brzucha i klatki piersiowej. W tych partiach ciała jest ona bardziej ukrwiona, a to sprawia, że szybciej przyrasta.

U kobiet estrogeny sprawiają, że tłuszcz odkłada się głównie w części ud, bioder i pośladków.

Zaburzenia hormonalne u kobiet

U kobiet, u których występuje otyłość brzuszna, dzieje się to zazwyczaj w wyniku zaburzeń hormonów płciowych. Odpowiedzialne są za to głównie zaburzone proporcje estrogenowo-progesteronowe. To właśnie hormony płciowe u pań generują odpowiednią dystrybucję tkanki tłuszczowej w wyznaczonych miejscach. Jeżeli ich działanie zostanie zaburzone, może dojść do nadmiernego odkładania się tłuszczu w okolicy brzucha.

Menopauza

Jeżeli u kobiet rozwija się otyłość brzuszna, dzieje się to najczęściej dopiero po okresie menopauzy. Dochodzi wtedy do wygaszenia hormonów żeńskich i pobudzenia hormonów męskich, co może doprowadzić do zmian w rozkładzie tkanki tłuszczowej. W okresie pomenopauzalnym często zdarza się, że nawet panie, które wcześniej były bardzo szczupłe, w mniejszym lub większym stopniu przybierają na wadze. Wiąże się to zarówno z obniżeniem estrogenów, jak i progesteronu, co może doprowadzić do zaburzeń w metabolizmie cukrów, którego cząsteczki odkładają się potem w postaci tkanki tłuszczowej.

Stres

Niewielka ilość stresu może działać na organizm korzystnie, motywując go do działania. Jednak jeżeli przebywamy w stresie zbyt długo lub jest on zbyt silny, nasze ciało zostaje narażone na wiele groźnych nieprawidłowości z tego wynikających. Jedną z nich jest właśnie otyłość brzuszna. Dlaczego? Podczas przebywania w przewlekłym stresie, zostaje zwiększona produkcja hormonu Y w mózgu, neuropeptydu, odpowiedzialnego za gromadzenie się tłuszczu w komórkach. Stres oczywiście wzmaga także produkcję kortyzolu, który wraz ze wspomnianym hormonem Y wyzwala osadzanie się tłuszczu na brzuchu i to nie tylko poprzez zwiększenie apetytu. Dzieje się tak dlatego, że na brzuchu gromadzi się tkanka tłuszczowa, która ma najwięcej receptorów, wrażliwych na działanie kortyzolu, co sprawia, że jej produkcja jest nadprogramowa. Co więcej, w sytuacjach stresowych zmniejsza się produkcja leptyny, działającej przeciw neuropeptydowi Y i odpowiedzialnej za uczucie sytości.

Przeczytaj również:  Reduslim - Opinie i analiza produktu na odchudzanie

Warto wiedzieć również, że nadmiernemu stresowi sprzyja zwiększona produkcja noradrenaliny, wywołująca często niekontrolowany apetyt na słodycze i inne węglowodany.

Leki sprzyjające otyłości brzusznej

Czasem otyłość brzuszna spowodowana jest zażywanymi lekami. Do nagromadzenia się tkanki tłuszczowej w okolicy brzucha mogą przyczynić się przede wszystkim sterydy, stosowane w leczeniu astmy oskrzelowej lub chorób reumatycznych, a także niektóre leki hormonalne.

Jak leczyć otyłość brzuszną?

Otyłość brzuszna - leczenie
Leczenie otyłości brzusznej to proces, który wymaga odpowiedniego zaangażowania iw dużej mierze oparty jest na próbach zrzucenia wagi. Osoba chora musi się więc już od samego początku nastawić na wytrwałość, ponieważ kuracja nie będzie trwała tydzień, czy dwa, a miesiące, przy czym niektóre nawyki powinny pozostać nabyte na stałe. Jakimi sposobami można pozbyć się tkanki tłuszczowej z okolicy brzucha?

Zmiana nawyków żywieniowych

Każdy proces odchudzania powinien zacząć się od tego punktu. Powiedzenie, że „jesteś tym, co jesz” ma w sobie wiele prawdy. Chcąc zredukować wagę ciała, musimy postawić na zdrową zbilansowaną dietę. Zaleca się zwrócić uwagę na odpowiednią podaż białka, tłuszczów i węglowodanów, przy czym w trakcie odchudzania można zrezygnować z części węglowodanów na rzecz białka i tłuszczów, aby przyspieszyć procesy zrzucania wagi.

Istnieje jednak główna zasada skutecznego odchudzania. Często słyszymy określenie MŻ, które oznaczać ma „mniej żreć”. Być może brzmi to kolokwialnie, jednak jeżeli chcemy schudnąć, musimy postawić na deficyt kaloryczny, a więc jeść mniej, niż wynosi nasze dzienne zapotrzebowanie, które bez problemu obliczymy ze wzoru lub darmowych kalkulatorów, dostępnych online.

Jak powinna wyglądać dieta na redukcję otyłości brzusznej? Oczywiście należy uwzględnić wspomniany deficyt kaloryczny, który powinien wynosić ok. 300-500 kcal mniej niż dzienne zapotrzebowanie. Co jeść, aby pozbyć się otyłości brzusznej? Najlepiej stawiać na chude mięso, gotowane na parze, ryby morskie, owoce i warzywa, które stanowią źródło witamin i błonnika, chudy nabiał. Zaleca się jedzenie częściej (ok. 5 posiłków dziennie), ale w mniejszych ilościach. Ważne jest również nawadnianie dużą ilością wody mineralnej. Posiłki najlepiej spożywać codziennie o tych samych porach, aby metabolizm się wyregulował, co sprawi, że nie będziemy odczuwać głodu między posiłkami.

Aktywność fizyczna

Aktywność fizyczna stanowi nieodłączny element każdego odchudzania, jednak osoby z otyłością nie mogą wykonywać każdego rodzaju ćwiczeń. Powinny one postawić na systematyczny, ale ostrożny ruch, który nie obciąży ich stawów i nie spowoduje problemów z wydolnością oddechową. Co więcej, u osób z otyłością brzuszną często pojawiają się także inne choroby przewlekłe, takie jak: nadciśnienie tętnicze, cukrzyca – w takich przypadkach plan ćwiczeń powinien być ustalony z lekarzem.

Jak często ćwiczyć, aby pozbyć się otyłości brzusznej? Najlepiej zrobić to ok. 3 razy w tygodniu przez ok. 30-40 minut. Najlepsze aktywności dla osób z otyłością to:

  • jazda na rowerze i rowerku stacjonarnym;
  • pływanie;
  • aqua aerobic;
  • nordic walking;
  • spacery.

Przed rozpoczęciem systematycznych ćwiczeń, każda osoba z otyłością powinna najpierw się upewnić, czy nie ma przeciwwskazań do wykonywania danej aktywności fizycznej.

Łagodzenie stresu

Przebywanie w ciągłym stresie wiąże się z wieloma konsekwencjami dla organizmu, a otyłość brzuszna może być tylko jedną z nich. Dlatego trzeba starać się, w miarę możliwości, ten stres obniżyć. Jak to robić? Warto postawić na techniki relaksacyjne, takie jak medytacja, masaże, joga. Należy także zadbać o to, aby zachować równowagę między życiem zawodowym i prywatnym. Jeżeli nie radzimy sobie ze stresem, można poszukać pomocy psychoterapeuty, który zapewni emocjonalną pomoc, a dodatkowo może zapisać redukujące napięcie leki.

Przeczytaj również:  Czy kefir wspomaga odchudzanie?

Farmakoterapia w leczeniu otyłości brzusznej

Jeżeli u osoby cierpiącej na otyłość brzuszną rozwinie się zespół metaboliczny, często konieczne jest wprowadzenie farmakoterapii. Leki dobierane są w zależności od tego, co pacjentowi dolega, a więc mogą to być tabletki na zmniejszenie ciśnienia lub uregulowanie poziomu cukru we krwi. Czasem lekarz może zalecić także preparaty, których zadaniem jest zmniejszenie stężenia lipidów we krwi. Jednak w każdym przypadku farmakoterapii lekarz zaleci również zmianę trybu życia i prowadzenie systematycznej aktywności fizycznej.


Ranking produktów na Odchudzanie - Czerwiec 2023 r.

Czym są tabletki na odchudzanie oraz analiza.

Ostatnia aktualizacja rankingu: 15.04.2024

Czym grozi nieleczona otyłość brzuszna? Konsekwencje

Otyłość brzuszna - konsekwencje
Nieleczona otyłość brzuszna może wiązać się z wieloma konsekwencjami zdrowotnymi oraz społecznymi. Osoba, cierpiąca na tę chorobę powinna zacząć działać jak najszybciej, starając się zmniejszyć ilość tkanki tłuszczowej osadzonej w obrębie brzucha, gdyż pozostawienie jej samej sobie, może prowadzić do:

  • zmian zwyrodnieniowych kręgosłupa, deformacji oraz związanego z tymi schorzeniami bólu, obrzęków czy problemów z ruchomością w stawach. Otyłość brzuszna może doprowadzić tez do dyskopatii;
  • problemów z libido, które związane są zaburzeniami gospodarki cukrowej, jak również zaburzeniami przepływu krwi w naczyniach lub problemami hormonalnymi. Często przyczyną mogą być także kłopoty emocjonalne, związane z niską samooceną, spowodowaną nadmierną masą ciała;
  • pojawienia się żylaków, zmęczonych nóg, obrzęków. Zaburzenia związane ze swobodnym przepływem krwi w żyłach mogą prowadzić do zakrzepicy i groźnego zakrzepowego zapalenia żył, które może doprowadzić do zatoru tętnicy płucnej;
  • spadku wydolności oddechowej – szybkie męczenie się często związane jest z nadmierną masą ciała. Dzieje się tak między innymi poprzez zmniejszenie objętości płuc, a otłuszczenie ścian klatki piersiowej zmusza organizm do większego wysiłku w trakcie wykonywania wdechu. Osadzanie się dużej ilości tłuszczu na brzuchu prowadzi do ucisku na wątrobę, wypychając ją ku górze, zmniejszając tym samym przestrzeń w klatce piersiowej. Zaburza to odpowiednie dotlenienie organizmu. To właśnie dlatego osoby z otyłością brzuszną częściej chrapią i cierpią na zespół bezdechu sennego;
  • schorzeń narządów wewnętrznych – otłuszczenie wątroby i innych narządów prowadzi do zaburzeń w ich funkcjonowaniu, przez co pojawiają się problemy z trawieniem i przyswajaniem wartości odżywczych; gdy dojdzie do zaburzeń pęcherzyka żółciowego może zwiększyć się skłonność do tworzenia kamieni żółciowych;
  • u kobiet otyłość brzuszna może prowadzić do rozregulowania cyklu miesiączkowego i przedłużonych krwawień.

Otyłość brzuszna – jak zapobiegać?

Zapobiegać otyłości brzusznej można na różne sposoby. Najważniejsze jest szybkie reagowanie już w momencie, gdy zauważymy, że tkanka tłuszczowa w okolicach brzucha zdaje się powiększać. Najprostszym sposobem profilaktyki jakiejkolwiek otyłości i nadwagi, jest zdrowy tryb życia, a więc stawianie na zbilansowaną dietę pełną składników odżywczych oraz systematyczną aktywność fizyczną.

Jeżeli otyłość brzuszna wynika z zaburzeń hormonalnych, należy skontaktować się z lekarzem endokrynologiem, który zapisze odpowiednie leki i przepisze zalecenia, mające na celu zredukować ilość tkanki tłuszczowej i zapewnić jak najlepsze funkcjonowanie osobie chorej.

Otyłość brzuszna nie musi być wyrokiem, trzeba tylko odpowiednio zaangażować się w jej zwalczanie i postawić na zdrowy tryb życia, który stanowi najlepszą metodę zapobiegania wielu chorób.

Alicja Król

✓ Zweryfikowany
Alicja Król

Absolwentka medycyny w zawodzie dietetyki. Dietetyka i zdrowe jedzenie nie jest mi obce. Trening personalny w temacie odchudzania i układania jadłospisów to jest to co lubię. Publikuję aktualne recenzje i opinie opublikowane na różnych forum i portalach społecznościowych.

Autorem artykułu jest Alicja Król

Absolwentka medycyny w zawodzie dietetyki. Dietetyka i zdrowe jedzenie nie jest mi obce. Trening personalny w temacie odchudzania i układania jadłospisów to jest to co lubię. Publikuję aktualne recenzje i opinie opublikowane na różnych forum i portalach społecznościowych.

✓ Zweryfikowany

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *