Efekt jojo – Co to jest? Jak uniknąć efektu jo-jo?
Dieta bez efektu jojo – jak często słyszymy takie powiedzenie? Producenci wielu suplementów diety na odchudzanie zachęcają nas do kupna ich produktu, obiecując, że przy ich stosowaniu nie wystąpi efekt jojo, zjawisko, będące największą przeszkodą utraty wagi na dłużej, które sprawia, że motywacja większości osób spada, po zakończeniu diety i szybkim powrocie do poprzedniej wagi.
Chcąc dowiedzieć się, jak uniknąć efektu jojo, należy sprawdzić, co to właściwie jest oraz czym jest spowodowany. Nie każde odchudzanie musi zakończyć się przybraniem na wadze po pewnym czasie, jeżeli tylko zachowamy zdrowe nawyki i będziemy pamiętać o tym, co i w jakich ilościach można jeść. Niestety wiele popularnych diet odchudzających, tak chętnie wybieranych przez osoby, chcące szybko zgubić nadmierne kilogramy – kończy się właśnie efektem jojo.
W tym artykule poświęcimy więcej uwagi samemu zjawisku efektu jojo. Zobaczymy, jak to się dzieje, że występuje tak często po dietach odchudzających oraz powiemy, co robić, aby go uniknąć.Spis treści
- 0.1 Podobny artykuł: Najlepsze sposoby i produkty na odchudzanie W tym artykule poświęcimy więcej uwagi samemu zjawisku efektu jojo. Zobaczymy, jak to się dzieje, że występuje tak często po dietach odchudzających oraz powiemy, co robić, aby go uniknąć. Efekt jojo – co to jest? Jak to jest, że wiele osób potrafi schudnąć, i to w krótkim czasie, a jednak tylko niewielki procent umie tę wagę utrzymać? Wszystko to ma związek właśnie z efektem jojo. Taką nazwą określa się proces cyklicznego, naprzemiennego chudnięcia i przybierania na wadze. Efekt jojo nie jest korzystny zarówno dla zdrowia fizycznego, jak i psychicznego, i może powodować problemy z normalnym funkcjonowaniem, jak również wywoływać zaburzenia emocjonalne, gdyż osoby, które zauważą u siebie efekt jojo często tracą całkowicie motywację do chudnięcia i prób zadbania o własną sylwetkę. Kiedy mówimy o efekcie jojo? Jeżeli w ciągu 5 miesięcy przyrost masy ciała przekroczy 10% wagi, jaka została osiągnięta w trakcie odchudzania. Na początku efekt jojo wcale nie rzuca się bardzo w oczy, jednak po pewnym czasie łatwo zauważyć, iż znów mamy do czynienia z nadmiarem kilogramów. Efekt jojo może nastąpić bezpośrednio po zakończeniu odchudzania lub dopiero po kilku tygodniach, a nawet miesiącach. Wszystko zależy od tego, jak radykalna była przeprowadzana przez nas dieta oraz czy zastosowaliśmy wyprowadzenie z diety, czy też od razu przeszliśmy do normalnego żywienia. Efekt jojo najbardziej widoczny jest u osób, które w krótkim czasie zrzuciły sporo kilogramów, a ich sylwetka znacznie się zmieniła. Warto pamiętać, że im szybsza utrata wagi, tym bardziej prawdopodobne jest wystąpienie efektu jojo. Dlaczego pojawia się efekt jojo? Przyczyny zjawiska Wiele osób nie potrafi zrozumieć, jak to się dzieje, że w tak krótkim czasie po schudnięciu, wracają oni do starej wagi. Niestety, ale efekt jojo zazwyczaj powodowany jest złym działaniem osób odchudzających się, które traktują proces odchudzania jako coś tymczasowego i wydaje im się, że po osiągnięciu pewnej wagi, mogą wrócić do starego trybu życia i wszystko będzie dobrze. Tymczasem wkraczając na ścieżkę dawnych nawyków, tak naprawdę niwelujemy wszelkie starania i rezultaty, jakie osiągnęliśmy, miesiącami katując się rygorystycznymi dietami. Dlaczego tak się dzieje? Nasze ciało wciąż pamięta stare mechanizmy gromadzenia tłuszczu, a więc gdy wracamy z nowych przyzwyczajeń do tych, których unikaliśmy przez jakiś czas, tłuszcz znów zaczyna się magazynować w tkankach. Najpowszechniejsze przyczyny efektu jojo po odchudzaniu wynikają z poniższych błędów. Zbyt szybka utrata wagi
- 0.2 Brak aktywności fizycznej
- 0.3 Szybki powrót do starych nawyków
- 1 Popularne diety gwarantujące efekt jojo
- 2 Jak uniknąć efektu jojo?
- 3 Efekt jojo i jego wpływ na zdrowie
- 4 Efekt jojo – podsumowanie
Podobny artykuł: Najlepsze sposoby i produkty na odchudzanie
Efekt jojo – co to jest?
Jak to jest, że wiele osób potrafi schudnąć, i to w krótkim czasie, a jednak tylko niewielki procent umie tę wagę utrzymać? Wszystko to ma związek właśnie z efektem jojo. Taką nazwą określa się proces cyklicznego, naprzemiennego chudnięcia i przybierania na wadze. Efekt jojo nie jest korzystny zarówno dla zdrowia fizycznego, jak i psychicznego, i może powodować problemy z normalnym funkcjonowaniem, jak również wywoływać zaburzenia emocjonalne, gdyż osoby, które zauważą u siebie efekt jojo często tracą całkowicie motywację do chudnięcia i prób zadbania o własną sylwetkę.
Kiedy mówimy o efekcie jojo? Jeżeli w ciągu 5 miesięcy przyrost masy ciała przekroczy 10% wagi, jaka została osiągnięta w trakcie odchudzania. Na początku efekt jojo wcale nie rzuca się bardzo w oczy, jednak po pewnym czasie łatwo zauważyć, iż znów mamy do czynienia z nadmiarem kilogramów.
Efekt jojo może nastąpić bezpośrednio po zakończeniu odchudzania lub dopiero po kilku tygodniach, a nawet miesiącach. Wszystko zależy od tego, jak radykalna była przeprowadzana przez nas dieta oraz czy zastosowaliśmy wyprowadzenie z diety, czy też od razu przeszliśmy do normalnego żywienia. Efekt jojo najbardziej widoczny jest u osób, które w krótkim czasie zrzuciły sporo kilogramów, a ich sylwetka znacznie się zmieniła. Warto pamiętać, że im szybsza utrata wagi, tym bardziej prawdopodobne jest wystąpienie efektu jojo.
Dlaczego pojawia się efekt jojo? Przyczyny zjawiska
Wiele osób nie potrafi zrozumieć, jak to się dzieje, że w tak krótkim czasie po schudnięciu, wracają oni do starej wagi. Niestety, ale efekt jojo zazwyczaj powodowany jest złym działaniem osób odchudzających się, które traktują proces odchudzania jako coś tymczasowego i wydaje im się, że po osiągnięciu pewnej wagi, mogą wrócić do starego trybu życia i wszystko będzie dobrze. Tymczasem wkraczając na ścieżkę dawnych nawyków, tak naprawdę niwelujemy wszelkie starania i rezultaty, jakie osiągnęliśmy, miesiącami katując się rygorystycznymi dietami. Dlaczego tak się dzieje? Nasze ciało wciąż pamięta stare mechanizmy gromadzenia tłuszczu, a więc gdy wracamy z nowych przyzwyczajeń do tych, których unikaliśmy przez jakiś czas, tłuszcz znów zaczyna się magazynować w tkankach.
Najpowszechniejsze przyczyny efektu jojo po odchudzaniu wynikają z poniższych błędów.
Zbyt szybka utrata wagi
Szybkie chudnięcie to marzenie wielu osób, jednak nie wszyscy zdają sobie sprawę, że zbyt szybka utrata wagi wcale nie jest zdrowa dla naszego organizmu. Chcąc szybko schudnąć zazwyczaj torturujemy się rygorystycznymi dietami lub głodówkami, wprowadzającymi nasz organizm w stan drastycznego oszczędzania energii. Wynikiem tego jest to, że każda dodatkowa dawka kalorii zasila tkankę tłuszczową, przygotowując organizm na okresy głodu. Prowadzi to także do spowolnienia metabolizmu. Efekt jest taki, że po powrocie do starych nawyków, spalamy mniej kalorii niż przed rozpoczęciem odchudzania, a to powoduje zwiększone odkładanie się tłuszczu w tkankach.
Brak aktywności fizycznej
Jednym z największych błędów w trakcie odchudzania jest rezygnacja z aktywności fizycznej. Stosując rygorystyczne diety, trudno jest ćwiczyć, bo po prostu nie ma na to siły. Tymczasem tak niska podaż kalorii często skutkuje utratą nie tylko tłuszczu, ale i tkanki mięśniowej. A przecież mięśnie to masa, która jest niezbędna w sprawnych procesach spalania tkanki tłuszczowej, a co więcej, stanowi element wykorzystujący sporą dawkę podaży energetycznej, przez co nie ma już pozostałości, które mogłyby osadzać się w tkankach. Jeżeli mięśni będzie zbyt mało, prowadzi to również do tego, że nasze ciało będzie spalać mniej kalorii. Poza tym regularne treningi wpływają na sprawne tempo metabolizmu, co również sprzyja odchudzaniu. Oczywiście chcąc wykonywać systematyczną aktywność fizyczną przynajmniej na poziomie umiarkowanym, musimy ciału dostarczać odpowiedniej dawki paliwa, a więc diety niedoborowe nie wchodzą tu w grę.
Szybki powrót do starych nawyków
O tym pisaliśmy już wcześniej. Pomimo tego, że przez jakiś czas prowadziliśmy inny tryb życia, nie oznacza to, że nasz organizm całkowicie się przestawił. Jeżeli po zakończeniu diety zaczniemy odżywiać się tak samo, jak przed jej rozpoczęciem, dojdzie do powrotu do starej wagi, a być może nawet jej zwiększenia. Jeżeli dieta będzie dla nas tylko okresem przejściowym, o którym możemy zapomnieć po osiągnięciu pewnych celów wagowych, odchudzanie na stałe się nie uda. Jeżeli chcemy wagę utrzymać, musimy nabrać nowych nawyków żywieniowych, co oznacza, że powinniśmy prowadzić zdrową, zbilansowaną dietę, która może być stosowana przez cały czas.
Popularne diety gwarantujące efekt jojo
Nie jest to dobra informacja, ale większość diet odchudzających, nazywanych często także „dietami cud”, to sposoby odżywiania, które praktycznie gwarantują efekt jojo. Dzieje się tak dlatego, że nie są one opracowywane zgodnie ze sposobem działania organizmu osoby dorosłej i nie zaspokajają jego pełnego zapotrzebowania na wartości odżywcze. A jeżeli dieta jest źle skomponowana, po zakończonym odchudzaniu i powrocie do normalnego żywienia, ciało zaczyna pragnąć składników odżywczych i kalorii, i zaczyna je magazynować na wypadek, gdyby znów miało ich zabraknąć. Prowadzi to do odkłaniania się rezerw tłuszczu podwójnie, co skutkuje efektem jojo.
Dlatego wybierając dietę odchudzającą, należy szczególną uwagę zwrócić na jej restrykcyjność oraz ilość składników odżywczych, jakie oferuje. Niestety wiele popularnych diet odchudzających nie zapewni naszemu ciału tego, czego potrzebuje do poprawnego funkcjonowania i pomimo tego, że efekty zrzucania wagi będą szybkie, może dojść do wycieńczenia organizmu oraz szybkiego wzrostu wagi po zakończeniu diety i powróceniu do spożywania normalnych ilości kalorii.
Poniżej przedstawiamy przykłady popularnych diet odchudzających, które wielokrotnie skutkują efektem jojo. Nazywane są one dietami wysokiego ryzyka.
Dieta 1000 kcal
Jak sama nazwa wskazuje, jest to dieta, podczas której spożywa się jedynie 1000 kcal dziennie. Czy jest to ilość, która może zapewniać zapotrzebowanie na energię osoby dorosłej? Oczywiście nie. Średnia ilość kalorii, jaką osoba dorosła powinna spożywać dziennie, wynosi 2000 kcal, choć wartości te różnią się w zależności od wagi, wzrostu, trybu życia oraz wieku. Chcąc wiedzieć, ile kalorii dziennie powinniśmy jeść, musimy obliczyć nasze dzienne zapotrzebowanie na energię, ale na pewno nie będzie to zaledwie 1000 kcal. Podczas tego typu żywienia prawdopodobnie uda się zgubić sporą ilość nadprogramowych kilogramów, jednak na dłuższą metę taka dieta jest po prostu niezdrowa i prowadzi do wycieńczenia organizmu. A po jej zakończeniu – efekt jojo murowany!
Dieta zupowa
Jest to również restrykcyjna dieta, opierająca się głównie na spożywaniu kapuśniaku. Oprócz zupy można spożywać jedynie lekkie warzywa i owoce oraz chude mięso, ale w ograniczonych ilościach. Dieta ta stała się popularna ze względu na właściwości oczyszczające oraz szybki efekt odchudzania. Niestety brak w niej wystarczającej ilości białek oraz zawiera ona zbyt mało kalorii, aby organizm mógł dobrze funkcjonować bez niedoborów. W tym przypadku również organizm przechodzi w tryb oszczędny, co skutkuje zazwyczaj powrotem starej wagi po zakończeniu diety.
Dieta kopenhaska
Jest to jedna z najbardziej rygorystycznych diet, grożąca wyczerpaniem organizmu. Już spoglądając na ilość dozwolonych na diecie kalorii, można zauważyć, iż jest ona niezdrowa. Na diecie kopenhaskiej nie zaleca się bowiem jeść więcej niż 600-800 kcal dziennie, a jest to zdecydowanie zbyt mało dla osoby dorosłej, nawet takiej o niskiej wadze. Owszem, dieta pozwoli schudnąć, gdyż trudno nie stracić wagi, jedząc tak mało, jednak wiąże się ona z wieloma niedoborami i osłabieniem organizmu, a po zakończeniu w większości przypadków bardzo szybko występuje efekt jojo.
Dieta Dąbrowskiej
Na temat tego sposobu żywienia można znaleźć wiele zmiennych opinii. Są osoby, które chwalą ją za to, że dostarcza sporych ilości składników odżywczych, a jednak lekarze i dietetycy przestrzegają przed jej stosowaniem, uważając ją za niewystarczającą dla zdrowia organizmu. Dieta Dąbrowskiej w pierwszej fazie jest bardzo rygorystyczna, gdyż zakłada jedynie spożywanie warzyw i owoców o niskiej zawartości cukrów. Już samo to pozwala nam zauważyć, że w jadłospisie brak jest podstawowych składników odżywczych, takich jak białka i tłuszcze, a i ilość węglowodanów pozostawia tu wiele do życzenia. Dieta Dąbrowskiej łączy się z poważnymi deficytami energii i prowadzi do tego, że organizm przyzwyczaja się do niskokalorycznych posiłków. Co się stanie, gdy zakończymy dietę i zaczniemy normalnie jeść? Znów przybierzemy na wadze, a więc można spodziewać się efektu jojo.
Dieta marchewkowa
Jedna z najpopularniejszych monodiet, opartych na spożywaniu praktycznie jednego produktu – w tym przypadku jest to marchew, choć istnieją podobne diety (bananowa, jabłkowa), których zasady są prawie takie same, zmienia się tylko główny ich element. W przypadku tak restrykcyjnego sposobu żywienia praktycznie cała utrata wagi stanowi usunięcie z organizmu nadmiaru wody, natomiast niewiele traci się tłuszczu. Co więcej, dieta oparta tylko na marchewkach w różnej postaci, z pewnością bardzo szybko się znudzi, a po jej zakończeniu szybko znów zaczniemy tyć.
Dieta sokowa
Jest to dieta, która zazwyczaj ma na celu nie tylko schudnięcie, ale i oczyszczenie organizmu. Polega ona na piciu tylko i wyłącznie soków warzywno-owocowych przez okres ok. 4-5 dni. Jeżeli już chcemy uzyskać efekt detoksykujący, można pozostać na tej diecie ok. 2-3 dni, jednak wiele osób, chcąc stracić nieco kilogramów, przedłuża ją, pijąc jedynie soki przez tydzień lub dwa. Pamiętajmy, że takie odchudzanie polega w dużej mierze na „odchudzaniu” ciała z wody, a gdy zaczniemy normalnie jeść, nasza waga wróci do normy.
Dieta Dukana
Jest to popularna dieta białkowa, podzielona na kilka faz, której główną zasadą jest zwiększenie spożywania produktów białkowych, przy jednoczesnym obniżeniu spożywaniu węglowodanów i tłuszczów. Co ciekawe dieta Dukana zyskała sporą popularność ze względu na dobry efekt odchudzający, szybko jednak została opisana przez lekarzy i dietetyków jako niezdrowa. Pomimo iż dwie ostatnie fazy diety mają na celu ustabilizowanie nowej wagi, co ma chronić przed efektem jojo, w praktyce u większości osób kilogramy szybko wracają. Dieta białkowa jest bardzo restrykcyjna, a każde odstępstwo od diety niweluje całą włożoną w nią pracę.
Dieta jajeczna
Dieta, opierająca się głównie na jedzeniu jajek, które same w sobie są bardzo odżywcze, jednak zawierają minimalne ilości węglowodanów, stanowiących główne paliwo dla naszego organizmu. Nic w tym dziwnego, ponieważ dieta jajeczna stanowi kolejną monodietę, która nie dostarcza zdrowemu organizmowi odpowiedniej dawki składników odżywczych, a więc zazwyczaj kończy się osłabieniem oraz efektem jojo.
Powyżej przedstawione diety odchudzające to jedynie pewien procent wszystkich diet cud, które pozwolą szybko schudnąć, ale ze względu na dużą rygorystyczność, minimalną wartość składników odżywczych oraz zbyt niską ilość dostarczanych kalorii, stanowią praktycznie gwarancję pojawienia się efektu jojo.
Jak uniknąć efektu jojo?
Pierwszą zasadą, jaką musimy poznać, chcąc uniknąć efektu jojo, jest to, że dieta nie może być czymś czasowym. Jeżeli chcemy schudnąć i niższą wagę utrzymać, musimy zmienić nawyki żywieniowe, a więc postawić na zdrowe, zbilansowane odżywianie na stałe. I słowo „zbilansowany” powinno pozostać w naszej pamięci, ponieważ jedyną dobrą dietą odchudzającą, jest właśnie dieta zbilansowana, czyli taka, która zawiera w sobie odpowiednie proporcje składników odżywczych, takich jak węglowodany, białko i tłuszcze. Dobra dieta na odchudzanie musi być oparta oczywiście na deficycie kalorycznym, jednak powinien on być nie większy niż 300-500 kcal.
Mówiąc o skutecznym odchudzaniu, musimy nastawić się także na to, że nie będzie ono błyskawiczne. Zdrowe tempo odchudzania wynosi ok. 1-1,5 kg w dół w ciągu tygodnia. Takim sposobem organizm nie będzie narażony na spowolnienie metabolizmu i będzie miał więcej czasu na dostosowanie się do nowych nawyków, dzięki czemu już po zakończeniu diety, nie zacznie na nowo tak szybko magazynować tłuszczów, przez co ryzyko efektu jojo jest znacznie mniejsze.
Regularna aktywność fizyczna pomoże nam nie tylko szybciej zdrowo schudnąć, ale także utrzymać uzyskaną wagę. W tym przypadku systematyczne ćwiczenia również musimy traktować jako nowy nawyk, a nie tylko przejściową pomoc w zrzuceniu wagi.
Najważniejsze w uniknięciu efektu jojo jest to, aby po zakończeniu diety redukcyjnej, nie wracać do starych przyzwyczajeń. Pielęgnując nowe nawyki, możemy zwiększyć liczbę kalorii do takiej, aby odpowiadała naszemu dziennemu zapotrzebowaniu kalorycznemu, dostosowanemu do nowo uzyskanej wagi. Jest to jedyny sposób na to, aby daną wagę utrzymać i nie zacząć na nowo przybierać na masie.
Ranking produktów na Odchudzanie - Czerwiec 2023 r.
Czym są tabletki na odchudzanie oraz analiza.
Ostatnia aktualizacja rankingu: 23.04.2024
Efekt jojo i jego wpływ na zdrowie
Efekt jojo szkodzi nie tylko naszej sylwetce. Warto wiedzieć, że naprzemienne chudnięcie i przybieranie na wadze, może mieć poważne konsekwencje dla zdrowia całego naszego organizmu. Restrykcyjne diety sprawiają, że chudniemy zarówno z tkanki tłuszczowej, jak i tkanki mięśniowej (gdyż nie mamy siły na efektywne treningi), natomiast, gdy powracamy do starych nawyków, przybieramy głównie na tkance tłuszczowej, przez co nasza sylwetka się zmienia.
Różnice w proporcji tkanki mięśniowej do tkanki tłuszczowej wiążą się także z pewnymi zagrożeniami dla zdrowia. W procesie naprzemiennego chudnięcia i tycia zwiększa się ryzyko otłuszczenia okolicy trzewnej, a więc następuje wzrost tkanki tłuszczowej w okolicach brzucha, co może doprowadzić do rozwoju cukrzycy i chorób układu krążenia.
Efekt jojo odbija się również na zdrowiu psychicznym. Skoro uda nam się schudnąć, a potem w krótkim czasie znów nabieramy masy, tracimy motywację do utrzymania szczupłej sylwetki i zadbania o własne zdrowie. Wydaje nam się, że nic nie może nam pomóc i zawsze będziemy zmagać się z nadmiarem kilogramów, a taki stan rzeczy może doprowadzić do depresji i znacznego spadku samooceny. Tymczasem efektowi jojo można z łatwością zapobiec, jeżeli tylko włożymy trochę więcej zaangażowania w samo odchudzanie i postawimy na nabieranie nowych nawyków.
Efekt jojo – podsumowanie
Efekt jojo stanowi bardzo częste zjawisko, pojawiające się po zakończeniu restrykcyjnych diet odchudzających. Polega on na naprzemiennym chudnięciu i tyciu, co jest zjawiskiem, wykazującym dużą szkodliwość dla zdrowia organizmu. O efekcie jojo mówimy, gdy w ciągu 5 miesięcy po zakończeniu diety, przybrana masa przekroczy 10% wagi, uzyskanej w trakcie odchudzania.
Dla wielu osób efekt jojo stanowi spadek motywacji, pogorszenie samooceny i brak chęci do dalszego odchudzania. Wiąże się on też z pewnymi zagrożeniami dla zdrowia, dlatego przed rozpoczęciem jakiegokolwiek odchudzania, warto poznać zasady zdrowej redukcji i działać według nich. Uniknięcie efektu jojo wiąże się ze zmianą nawyków żywieniowych oraz trybu życia i z tym trzeba się liczyć, jeżeli zależy nam na zmniejszeniu masy ciała na stałe.
Absolwentka medycyny w zawodzie dietetyki. Dietetyka i zdrowe jedzenie nie jest mi obce. Trening personalny w temacie odchudzania i układania jadłospisów to jest to co lubię. Publikuję aktualne recenzje i opinie opublikowane na różnych forum i portalach społecznościowych.
